Ciemiernik wschodni

Ciemiernik (Helleborus) –

 rodzaj roślin należących do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.).
 Liczy około 20 gatunków. W Europie Zachodniej, 

od Wysp Brytyjskich po Hiszpanię, występują 2 gatunki.
 Obszarem o największym zróżnicowaniu rodzaju jest Półwysep Bałkański,

 gdzie rośnie 8 gatunków ciemierników, a spośród nich niektóre sięgają do Kaukazu.
W zachodnich Chinach występuje ciemiernik tybetański o izolowanym zasięgu.
 Wiele gatunków ciemierników,

 mieszańców między nimi i odmian uprawnych uprawianych jest jako rośliny ozdobne.

 W Polsce dziko występuje tylko w Bieszczadach Zachodnich - 

ciemiernik czerwonawy (Helleborus purpurascens).
 Ciemiernik czerwonawy, ciemiernik purpurowy - w ogrodach często mylony z ciemiernikiem kaukaskim i ciemiernikiem rdzawoczerwonym oraz ich

 ozdobnymi hybrydami.
Ciemiernik zielony (Helleborus viridis) -

 występuje w stanie dzikim w południowo-zachodniej i zachodniej Europie,
 w Polsce jest uprawiany jako roślina ozdobna, czasami dziczeje (efemerofit).

 Byliny dorastające do 80 cm wysokości, z silnym kłączem.
Licie grube, skórzaste, nierzadko zimotrwałe, liście odziomkowe długoogonkowe, 7-12-sieczne lub dzielne, o odcinkach na brzegu mniej lub bardziej ząbkowanych.
Kwiaty często zwisające, okazałe.
 Mają 5 trwałych, dużych i barwnych działek okwiatu, płatki zielone lub purpurowe,
 w liczbie 5-15 zredukowane do drobnych, rurkowatych,

 kubkowatych lub dwuwargowych miodników.
Pręciki liczne. 2-15 słupków  z górnymi zalążniami i długimi szyjkami.
Owoce:wielonasienne mieszki z długimi dzióbkami,

 u niektórych gatunków nasiona zawierają białawe elajosomy.

 Gatunki uprawiane:

• ciemiernik abchaski (H. abchasicus)
•  ciemiernik biały (H. niger)
•  ciemiernik błękitnawy (H. lividus)
•  ciemiernik bośniacki (H. bosniacus)
•  ciemiernik cuchnący (H. foetidus)
•  ciemiernik gajowy (H. dumetorum)
•  ciemiernik istryjski (H. istriacus)
•  ciemiernik kaukaski (H. caucasicus)
•  ciemiernik korsykański (H. corsicus)
•  ciemiernik ogrodowy (H. hybridus hort.)
•  ciemiernik okrągłolistny (H. cyclophyllus)
•  ciemiernik rdzawoczerwony (H. atrorubens)
•  ciemiernik serbski (H. serbicus)
•  ciemiernik tybetański (H. thibetanus)
•  ciemiernik wielodzielny (H. multifidus)
•  ciemiernik wonny (H. odorus)
•  ciemiernik wschodni (H. orientalis)

 

Kwiaty zapylane są przez owady, głównie pszczoły.
 Nasiona rozsiewane są u części gatunków przez mrówki.
 Rosną w widnych lasach i zaroślach.
 Wymagają zwykle gleb próchnicznych o odczynie obojętnym do zasadowego,

 tylko niektóre gatunki rosną na glebach kwaśnych.
 Zwykle rosną na glebach wilgotnych i w większości są

 odporne na mrozy sięgające do -15°C.

Wszystkie gatunki są trujące.
 Zawierają toksyczne, w smaku piekące glikozydy bufadienolidowe –

 helleborynę i helleborydynę (stosowane też w medycynie).
Po przełamaniu liście wydzielają silny, ostry zapach.

Wiele gatunków jest uprawianych na rabatach jako rośliny ozdobne.
 Uprawiane są głównie ze względu na ładne kwiaty oraz fakt, że kwitną bardzo wczesną wiosną, a niektóre gatunki nawet w zimie.
 Ich kwiaty są dość trwałe, mogą więc być używane na kwiat cięty.
 W uprawie znajduję się też rożne odmiany mieszańcowe.

 

Ciemiernik wschodni (Helleborus orientalis) - 

zimozielona bylina dorastająca do wysokości 45 cm.
Jest jednym z najdelikatniejszych pod względem urody.
  Przez cały rok rośliny zdobią ogród skórzastymi, ciemnozielonymi,

 błyszczącymi liśćmi odziomkowymi, zebranymi w niewielkie kępy.
Liście wyrastają z podziemnej, skróconej łodygi.
 Wczesną wiosną, a niekiedy również zimą, gdy tylko przez kilka,
kilkanaście dni utrzymuje się dodatnia temperatura, 

ze środka rozety liści wyrastają pędy kwiatostanowe.
 Na każdym pędzie znajduje się od jednego do czterech pąków kwiatowych.
Ponieważ gatunek wykazuje dużą zmienność kwiaty mogą przybierać barwę od białej, 

przez seledynową, różowo-fioletową do niema śliwkowej.
 Zmienność wynika z faktu, że rośliny łatwo krzyżują się i rozmnażają za pomocą nasion.
 Kwiaty ciemierników są niezwykle trwałe, po zakończeniu kwitnienia działki okwiatu nie opadają od razu, lecz zielenieją i jeszcze długo się utrzymują.
 Poza tym rośliny zawiązują ciekawe i ozdobne owocostany w postaci zielonych mieszków.
Rośliny wymagają stanowiska osłoniętego (zwłaszcza od mroźnych wiatrów),

 półcienistego, gleby próchniczno-gliniastej,
 ale przepuszczalnej, wapiennej. Rozrośnięte okazy dobrze znoszą suszę.

Ciemierniki najlepiej rosną na częściowo zacienionych stanowiskach, 

na przepuszczalnej, próchnicznej i stale wilgotnej ziemi.
Rozmnaża się je przez nasiona wysiewane zaraz po ich zbiorze,

 gdyż szybko tracą one zdolność kiełkowania.
 Można też rozmnażać je przez podział silnie rozrośniętych kęp,

 najlepiej robić to również zaraz po przekwitnieniu.
 Po przekwitnieniu wskazane jest usuwanie kwiatostanów oraz 

ściółkowanie gleby kompostem.
 Rośliny bywają atakowane przez mszyce, zwalcza się je preparatami chemicznymi.

W nowy tygodniu życzę jak najwięcej uśmiechu:)Pozdrawiam...