Sałata siewna

Sałata (Lactuca) –

 rodzaj roślin jednorocznych z rodziny astrowatych (Asteraceae).
 Należy do niego ok. 100 gatunków pochodzących z obszarów o umiarkowanym klimacie w Azji i Europie.
 Sałata była już uprawiana w V i IV w. p.n.e. w starożytnej Grecji i w Rzymie.
 Do Polski została sprowadzona dopiero na początku XVI w.
Gatunkiem typowym jest Sałata siewna (Lactuca sativa), głąbiki krakowskie -
 gatunek rośliny jednorocznej z rodziny astrowatych.
 Występuje wyłącznie w uprawie.

Sałata jest rośliną jednoroczną,uprawiana jest jako warzywo liściaste.
W obrębie gatunku sałaty siewnej wyróżnia się 4 odmiany botaniczne:

• sałata głowiasta, występująca w dwóch formach:

- sałata masłowa – o miękkich, delikatnych liściach
- sałata krucha („lodowa”) – o liściach twardych,

 sztywnych i pofałdowanych

• sałata rzymska, sałata długolistna
• sałata dębolistna – czerwona i zielona

• sałata łodygowa, s. szparagowa, głąbiki krakowskie

W obrębie każdej odmiany istnieją liczne odmiany uprawne (kultywary) różniące się strukturą liści, kolorem i smakiem.
Większość odmian botanicznych sałaty wytwarza rozety liściowe lub

 główki osadzone na krótkiej łodydze. 

 Wartość odżywcza sałaty wynika z zawartości soli mineralnych (wapnia, żelaza) oraz witaminy A , C, E i witamin z grupy B.
 Odmiany sałaty liściowej oraz głowiastej o luźnych, ciemnozielonych liściach zawierają więcej witamin, aniżeli pozostałe.

Najczęściej uprawianą w Polsce odmianą sałaty jest sałata głowiasta masłowa o 

miękkich i gładkich liściach.
Jest jednym z niewielu warzyw,które spożywa się wyłącznie w stanie surowym.
Ma stosunkowo krótki okres wegetacji.
Dlatego też może być uprawiana jako przedplon,międzyplon i poplon.
W zależności od okresu zbioru większość odmian wysiewa się do skrzyneczek w terminie 15.II-początek IV i 15.VII-początek IX,na głębokość 0,5cm.
Niektóre odmiany mogą być uprawiane do wiosny, 

przez cały okres lata aż do jesieni,
są niewrażliwe na wysokie temperatury i nie wybijają w pędy kwiatostanowe.
Sałatę można uprawiać również z siewu bezpośredno do gruntu.
Zbiór główek lub rozet liściowych wykonuje się stopniowo, w miarę ich dorastania.

 Sałata głowiasta masłowa -

 Odmiana:Justyna - do uprawy wiosennej,
letniej i jesiennej w gruncie oraz wiosennej, w szklarni i tunelach.
 Tworzy duże, jasnożółto-zielone główki o masie 300-400g i wysokich 

walorach smakowych.
 Charakteryzuje się bardzo długim okresem przydatności konsumpcyjnej.
Nawet przy wysokich temperaturach przez miesiąc można 

sukcesywnie ścinać główki,
które nie wybijają w pędy kwiatostanowe i nie podgniwają.
 

Sałata liściowa Odmiana: Lollo Bionda -
liście fryzowane, jasnozielone
Sałata kędzierzawa o liściach jasnozielonych; rozeta liści rozłożysta.
 Odmianę cechuje dobra odporność na wybijanie w pędy kwiatostanowe.

 Sałata liściowa Odmiana: Lollo Rossa
liście fryzowane, czerwono-zielone
Sałata kędzierzawa o liściach zielono-czerwonych.

 Tworzy główkę rozpierzchłą, rozłożystą.
 Odmiana średnio wczesna z dobrą odpornością na wybijanie w pędy kwiatostanowe.

Sałata krucha (Lodowa) Odmiana: Samba
Bardzo wczesna odmiana o niezwykle delikatnym smaku.
Liście jasnozielone, kruche, 

chrupiące o powierzchni pęcherzykowatej i ząbkowanych brzegach.
 Nadaje się przede wszystkim do wczesnej uprawy w gruncie.
 Niewskazana jest uprawa w terminie późniejszym z uwagi na wybijanie w pędy kwiatostanowe.

Sałata czerwona dębolistna -

rośnie w luźnych główkach.
Wyróżnia się charakterystycznymi czerwono-brązowymi liśćmi

 podobnymi w kształcie do dębowych.
  Poza intensywnym zapachem i smakiem, 

jest także bogactwem  witamin i składników  mineralnych.
Posiada sztywne, lekko zmarszczone brzegi.

Sałata siewna wymaga gleb żyznych,próchniczych, 

przepuszczalnych, umiarkowanie wilgotnych.
Mimo wysokich wymagań wodnych sałata nie znosi jej nadmiaru w glebie

 (główki gniją).
Lubi dużo światła (w miejscach zacienionych tworzy luźne i wydłużone główki).
Nie jest wrażliwa na zimno, rośnie już w temp.5°C.
Optymalna temperatura tworzenia główek to 12-15°C, 

powyżej 20°C główki wybijają w pędy kwiatostanowe.

Pozdrawiam i życzę w nowym tygodniu samych miłych i słonecznych chwil:)