Sosna górska,kosodrzewina

Sosna górska (Pinus mugo) (kosodrzewina, kosówka) –
 gatunek drzewa (lub krzewu) iglastego z rodzaju sosna (Pinus) 

 należący do rodziny sosnowatych (Pinaceae).
 Występuje w pasmach górskich Europy Środkowej i Południowej.
 Poza tym od Karpat do Alp i Bałkanów.
W Polsce podlega ochronie,rośnie dziko w Tatrach, Sudetach, Babiej Górze i Pilsku.
Krzew tworzy w górach ostatnie piętro roślinności drzewiastej -

 tzw. piętro kosówki, oddzielające regiel górny od piętra hal.
 Powyżej górnej granicy lasu kosodrzewina tworzy mniej lub bardziej zwarte zarośla.

Zimozielony krzew iglasty zwany popularnie kosodrzewiną stanowi jeden

 z najbardziej typowych elementów górskiego krajobrazu.
 Odmianą typową jest mugo, poza tym występuje jeszcze odmiana hakowa (kilkunastometrowe drzewo),
 drzewokosa (mieszaniec sosny górskiej i zwyczajnej) 

oraz duża liczba odmian ozdobnych.
Odmiana podstawowa (mugo) to niewysoki( wys. 3-3.5(4)m.), 

częściowo pokładający się po ziemi krzew.
 Najwyższa z odmian - hakowa - jest z kolei niewielkim,

 osiągającym kilkanaście metrów wysokości drzewem.
Odmiany wyrastające w formie drzewa mogą osiągać do 15m wysokości.
  Bardzo ważna wysokogórska roślina pionierska, wykorzystywana do zalesiania obszarów wydm, umacniania nasypów itp.
 Chroni zbocza przed erozją zapobiegając osuwaniu się ziemi i lawinom.
 Poza tym stosowana jako krzew ozdobny oraz w żywopłotach. 

 Kosodrzewina jest gatunkiem dość zmiennym, zależny od odmiany i siedliska, 

o wielu odmianach uprawnych.
System korzeniowy głęboki, bardzo mocno utwierdzający roślinę w podłożu.
 Krzew o masywnych gałęziach, które płożą się po ziemi,

 wznoszą ku górze lub wyrastają na boki.

Pień: niski, płożący, o wysokości do 3,5 m.
 Kora ciemnoszara, lekko spękana, nie łuszczy się.
 Pędy nagie, młode zielone, następnie drewnieją przybierając barwę brązową.

 Liście: szpilki wyrastają po 2 z krótkopędu, 

mają długość 3–8 cm i ciemnozielony kolor z połyskiem.
 Są krótsze i grubsze niż u sosny zwyczajnej, sztywne.
 Ułożone są gęsto wokół całego obwodu pędu.
Liście pozostają na drzewie średnio 4–9, skrajnie 10lat.

Szyszki: męskie kwiatostany cylindryczne, długości 10 mm, żółto-czerwone.
 Szyszki żeńskie początkowo żółto-zielone do purpurowych.
Osadzone pojedynczo lub po 2–3 koło siebie, siedzące.
Roślina przeważnie jednopienna, rzadko dwupienna.
Pylenie następuje od maja do lipca, pyłek jest roznoszony przez wiatr (anemogamia).
 Dojrzała szyszka ma średnio 5 cm długości i 2,5 cm szerokości.
 Tarczki szyszek z wyrostkiem, często zakończonym cienkim kolcem, czarno obrzeżone.
 Młode szyszki pokryte niebieskawym lub fioletowym nalotem, dojrzałe brązowieją.
 Szyszki nasienne dojrzewają we wrześniu-październiku 15-17 miesięcy od zapylenia i otwierają od razu lub, jeśli są pokryte śniegiem, kolejnej wiosny.

Nasiona czarne, (długości 4 mm, z 7–12 mm skrzydełkiem)

 rozsiewane są przez wiatr.
 Dojrzewają jesienią następnego roku po wytworzeniu szyszki,

 a wypadają kolejnej wiosny.
 Szyszki opadają wkrótce po uwolnieniu nasion lub w rok do dwóch lat później.
Rozmnaża się również przez pokładające i zakorzeniające się gałęzie.

Drewno: posiada dość intensywnie zabarwioną,

różowawą twardziel z rozsianymi dużymi, brązowymi przewodami żywicznymi,
 jest lekkie, miękkie i łatwe w obróbce, 

jednak ze względu na krzewiastą postać 

oraz rzadkość występowania nie znajduje większego zastosowania. 

 

 W uprawie znajdują się liczne odmiany, w szczególności karłowate, wolno rosnące,
 tworzące zwarte, okrywowe płaty lub wyższe, gęste karłowate krzewy.
Niektóre kultywary ogrodowe:

Sosna górska, kosodrzewina odm. 'Ophir'
Krzew o zmieniającym się zimą zabarwieniu, z zielonego na złocistożółty.
Pokrój początkowo płastokulisty, później krzaczasty.
 W wieku 10 lat osiąga 0,5 m wysokości i 0,8 m średnicy.
 Igły krótkie, długości 2-4 cm, zabrane po dwie, ułożone na gałązkach promieniście,

 latem zielone, zimą żółtopomarańczowe.
 Do zmiany koloru konieczny jest spadek temperatury.
Dobrze się prezentuje na rabatach w kompozycjach z innymi iglakami,

 szczególnie efektownie zimą.
 Bywa oferowany w handlu zaszczepiony na niewysokim pniu,

 w atrakcyjnej formie piennej.

Sosna górska, kosodrzewina odm. 'Pumilio'
Niski krzew o płaskokulistym pokroju.
 Po 10 latach osiąga 0,5 m wysokości i 1 m szerokości.
 Po wielu latach dorasta do 3 m średnicy.
 Roślina rozmnażana z siewu, 

więc kształt i wysokość roślin mogą być różne.

 Korona gęsta.
 Pędy giętkie, pokładające się, nisko rozpostarte nad ziemią,

 mają zdolność zakorzeniania się.
 Igły krótkie, 2-4 cm, kłujące, ciemnozielone, czasami lekko skręcone, zebrane po dwie.
Szyszki niewielkie, dojrzałe brązowe, dojrzewające wiosną trzeciego roku.

Kosodrzewina jest całkowicie mrozoodporna,

 wytrzymała i bardzo tolerancyjna pod względem warunków uprawy.
 Jest w stanie rosnąć praktycznie w każdej glebie, dobrze znosi suszę i silne wiatry choć zdecydowanie preferuje stanowiska dobrze nasłonecznione.
Co istotne, przez cały rok jest ona tak samo ozdobna. 

Witam uśmiechem i miłym pozdrowieniem w Nowym Roku:) dobrego dnia życzę:)