Dynia olbrzymia

Dynia olbrzymia (Cucurbita maxima) 

– gatunek rośliny z rodziny dyniowatych.
 Pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej.

Do Europy została sprowadzona przez Hiszpanów.
W Polsce znana była również już w XVI w.,

 uprawiano ją wtedy u nas jako roślinę leczniczą.

 Dyniowate to rodzina roślin zielnych, która jest bardzo liczna i zróżnicowana.
Większość z nich  gatunków występuje w obszarach tropikalnych i subtropikalnych, nieliczne tylko na obszarach klimatu umiarkowanego.
  W rodzinie tej znajduje się wiele ważnych roślin uprawnych,

 m.in. ogórek, dynia, melon, tykwa.

W Polsce uprawia się trzy gatunki dyni:
 dynię zwyczajną (Cucurbita pepo), olbrzymią (Cucurbita maxima)

 oraz piżmową (Cucurbita moschata).
 Do odmian dyni zwyczajnej zaliczamy patisony, kabaczki, cukinie

 oraz odmiany ozdobne o niewielkich, twardych owocach.

 Dynia olbrzymia to roślina, jednopienna, owadopylna, 

rozdzielnopłciowa i jednoroczna,

 o płytkim i dobrze rozwiniętym systemie korzeniowym.
 Charakteryzuje się silnym wzrostem, długimi pędami oraz dużym plonowaniem.

 Owoce zazwyczaj mają kulisty lub nieco spłaszczony kształt.
 Roślina wytwarza osobno kwiaty męskie i żeńskie,

 z których wykształcają się później owoce.
Nasiona są duże, barwy białej lub brunatnej.

 Ze względu na pokrój rośliny odmiany dzieli się na krzaczaste, 

półkrzaczaste i płożące.
 Odmiany krzaczaste charakteryzują się stosunkowo małą masą owoców.
Najbardziej polecane odmiany: Ambar,Amazonka, Bambino,

 Justynka F1, Otylia F1, Melonowa Żółta, Karowita.
Odmiany o intensywnie pomarańczowym miąższu są najbardziej 

bogate w α- i β-karoten oraz witaminę C.

 Roślinę można uprawiać z siewu wprost do gruntu lub z rozsady.
Uprawiana wprost do gruntu, zwykle w drugiej dekadzie maja.
 Wschody nasion zazwyczaj pojawiają się po 6–10 dniach.
Liście wytwarza 5-7 klapowe, długoogonkowe, duże z zaokrąglonymi klapami oddzielonymi od siebie dość płytkimi zatokami.
Pokryte są szorstkim owłosieniem, podobnie jak pędy. 

Z głównej łodygi wyrastają pędy boczne, 

mogą pojawiać się na nich również wąsy czepne.
Jako pierwsze rozwijają się kwiaty męskie.

 Stopień nasilenia żeńskości zależy od odmiany.

  Dynie, podobnie do pozostałych dyniowatych,

 dość dobrze znoszą zapylanie własnym pyłkiem.
Dynia kwitnie zwykle po 40–60 dniach od siewu, przez kilka tygodni.
 Kwiaty żeńskie wyrastają pojedynczo, mają dzwonkowaty, 5-ząbkowy kielich,

 dużą lejkowatą, 5-łatkową koronę (o szerokości do 10 cm), 1 słupek.
 Męskie kwiaty wyrastają pęczkami w kątach liści i mają 5 zrośniętych pręcików.
 Kwiaty dyni są duże, z żółtą lub kremową koroną, rozdzielnopłciowe,

 męskie i żeńskie prawie tej samej wielkości.
 Kwiaty występują pojedynczo w kątach liści. 

Oba typy kwiatów produkują nektar.

 Owoc dyni jest jagodą fałszywą o zróżnicowanym kształcie i różnej wielkości,

 zależnie od odmiany, zrośniętą z dnem kwiatostanu stanowiącego zewnętrzną,
 mięsistą jego warstwę okrytą twardniejącą - w miarę dojrzewania - niezbyt grubą, zieloną, żółtą lub pomarańczową skórką.
 Wyrasta na miękkiej i obłej szypułce, co różni ten gatunek od dyni zwyczajnej. 

Rozwój pierwszych owoców hamuje rozwój następnych.
 Rośliny danej odmiany po wytworzeniu określonej liczby owoców

 zrzucają kolejne zawiązki.
System korzeniowy składa się z korzenia głównego i odchodzącej od niego

 sieci korzeni bocznych,
charakteryzuje się bardzo szybkim tempem wzrostu.

 Owoce dyni olbrzymiej zbiera się, gdy są całkowicie dojrzałe,
 co poznaje się po zmianie barwy skórki na intensywniejszy kolor

 i „pustym” dźwięku przy pukaniu.
 Zawierają wtedy najwięcej cukrów.

 Jesienią, przed spodziewanymi przymrozkami,
należy zebrać wszystkie owoce, gdyż przemarznięte szybko gniją.
 Do przechowywania nadają się wyłącznie w pełni dojrzałe,

 nieuszkodzone owoce o stwardniałej skórce.

Dynia jest rośliną ciepłolubną, potrzebuje także dużych ilości wody

 w całym okresie wegetacji.
 Najbardziej odpowiednie są gleby żyzne, przewiewne, nie zaskorupiające się, 

wilgotne, szybko nagrzewające się o pH 6,7-7.

 Dynia olbrzymia (Cucurbita maxima) jest gatunkiem dobrze rosnącym w polskich warunkach klimatycznych i dającym wysokie plony.
 Odpowiedni skład soli, znaczna zawartość karotenoidów i niska zdolność do wiązania azotanów sprawiają, że stanowi ona cenny surowiec dla przemysłu.
Ze względu na wysoką zawartość beta-karotenu ( prowiatminy A ) i niską zdolność wiązania azotanów z gleby jest wykorzystywana jako surowiec do

 produkcji soków owocowo-warzywnych.
Miąższ owoców jest jadalny po ugotowaniu,

 można go też kandyzować i wytwarzać marmoladę.
 Cenione są również pestki dyni: zarówno do bezpośredniego spożycia,

 jak również w postaci tłoczonego z nich oleju.

Dynia Olbrzymia - 'Bambino' -
Jest to średnio wczesna i bardzo plenna odmiana dyni olbrzymiej.
 Z każdej rośliny wyrastają płożące, rozgałęzione pędy z kulistymi owocami.
 Dynie mogą ważyć około 15 kg. Ich skórka jest pomarańczowa, niekiedy ciemnopomarańczowa, pokryta delikatną siateczką.
 Miąższ jest twardy i kruchy, o ciemnopomarańczowej barwie.
 Dynie Bambino są bogatym źródłem ß-karotenu oraz witaminy C.
 Odmiana ta przeznaczona jest do bezpośredniego spożycia, przetwórstwa, a także wykorzystuje się ją w przemyśle cukierniczym.

Dynia ma dużo cennych witamin i minerałów,

 sporo beta-karotenu (prowitaminy A), witaminy C, witamin z grupy B,
 czyli B1, B2, B6, PP, kwas foliowy, nikotynowy, pantotenowy,

 fosfor, żelazo, wapń, potas i magnez.
Zawiera pektyny, 

które usuwają z organizmu związki toksyczne i regulują pracę jelit.
 Poza tym dynia wzmacnia system odpornościowy oraz:
pestki dyni zapobiegają odkładaniu się złego cholesterolu,
 pomagają przy wrzodach żołądka.

Pozdrawiam serdecznie, wszystkiego dobrego i Miłego dnia :)