sobota, 28 maja 2016

Pszonak

Pszonak (Erysimum) –
 rodzaj roślin z rodziny kapustowatych
obejmujący ponad 250 gatunków roślin 
zasiedlających strefę umiarkowaną i ciepłą półkuli północnej.
 Występują głównie w Europie i Azji,
 tylko kilka gatunków rośnie dziko w Ameryce Północnej.
 W naturze spotykane zwykle na obszarach suchych i skalistych.
 Nazwa rodzaju pochodzi od greckiego eryso – uwalniać od czegoś,
 w tym wypadku choroby i ma związek ze zastosowaniami leczniczymi niektórych gatunków już w czasach starożytnych.
 W średniowieczu zaczęto używać pszonaka głównie jako środek nasercowy.
 Niektóre gatunki, zwłaszcza lak pospolity
 (Erysimum cheiri, syn. Cheiranthus cheiri),
 są szeroko rozpowszechnione w uprawie.
 Walorem są barwne i pachnące, choć u laku pozbawione nektaru kwiaty.
 
 
 Rośliny z tego rodzaju są szeroko rozpowszechnione na półkuli północnej, przy czym największe zróżnicowanie rodzaj osiąga w Europie i Azji.
W Polsce naturalnie występują gatunki;
  •  pszonak drobnokwiatowy (Erysimum cheiranthoides) -
 pospolity na niżu i w niższych partiach gór
  •  pszonak jastrzębcolistny (Erysimum hieraciifolium) -
 nieczęsty- zarośla, brzegi rzek, murawy, miejsca ruderalne
  •  pszonak obłączysty (Erysimum repandum) -
 bardzo rzadki, głównie na południu Polski,miejsca ruderalne, pola
  •  pszonak pannoński (Erysimum odoratum) -
 rzadki, na południu Polski,murawy kserotermiczne 
  •  pszonak pieniński (Erysimum pieninicum) -
  unikatowy dla danego miejsca -  wyłącznie w polskich Pieninach
  •  pszonak siwy (Erysimum diffusum) - 
 gatunek obcego pochodzenia, miejsca ruderalne, głównie na Śląsku 
  •  pszonak sztywny (Erysimum marschallianum) -
  gatunek obcego pochodzenia,bardzo rzadki; 
koło Dąbrowy Białostockiej · miejsca ruderalne, suche murawy 
  •  pszonak Wahlenberga (Erysimum wahlenbergii) -
 gatunek bardzo rzadki, wyłącznie
 na terenie Tatr i nigdzie poza nimi nie spotykane w stanie naturalnym
  •  pszonak Wittmanna (Erysimum wittmannii) - 
występuje wyłącznie w Karpatach
 Większość gatunków to rośliny dwuletnie, choć zdarzają się rośliny jednoroczne lub byliny, a nawet krzewy.
Rośliny obcopylne, zapylane przez owady, zwłaszcza pszczoły.
 Większość gatunków jest trująca.
 
 
 Pędy pokryte są włoskami dwudzielnymi lub gwiazdkowatymi,
 przy czym jeśli są dwudzielne,
 to dwie części włoska skierowane są w przeciwne strony wzdłuż osi pędu.
 Pędy prosto wzniesione lub podnoszące się, 
nierozgałęzione lub rozgałęziające się w części dolnej, czasem górnej.
Liście skrętoległe, łodygowe i czasem skupione w rozecie przyziemne.
Zwykle zwężone u nasady, ogonkowe lub siedzące.
Blaszka całobrzega lub ząbkowata, czasem zatokowa,
 rzadko pierzasto silniej powcinana.
Często liście są nieco mięsiste.
Kwiaty promieniste, obupłciowe, zebrane w grona.
 Działki kielicha 4, prosto wzniesione, równowąskie lub lancetowate,
 boczne czasem z woreczkowatą ostrogą, owłosione.
 Płatki korony najczęściej żółte lub pomarańczowe, 
rzadziej białe, różowe lub fioletowe.
Owoc - łuszczyna,
 o licznych nasionach w każdej komorze ułożonych w jednym rzędzie.



Pszonak (Erysimum) - są uprawiane jako rośliny ozdobne;
  • lak pospolity (Cheiranthus cheiri) -
 (potocznie: lak pachnący,lak letni)
  •   pszonak nadobny(Erysimum pulchellum)
  •   pszonak zagięty(Erysimum decumbens)
  •  pszonak Perowskiego(Erysimum ×marshallii) -
 lak syberyjski (Erysimum ×allionii) -
mieszaniec (E. perofskianum × E. decumbens) o pomarańczowych kwiatach,
 wprowadzony do uprawy w XIX w;
 uprawiany ozdobny dwuletni kwiat ogrodowy.
 

 Pszonak Perowskiego
(Erysimum allionii)
'Orange Queen'
 Roślina dwuletnia, wys. 30-40 cm o wzniesionych, rozgałęzionych pędach.
 Liście pszonaka są wąskie w kolorze żywo zielonym.
 Kwiaty drobne zebrane w gęste szczytowe grona.
Rośliny kwitną systematycznie od dołu do góry, ponieważ grono jest dość długie okres kwitnienia trwa z reguły grubo ponad miesiąc.
O atrakcyjności stanowi wczesne i obfite kwitnienie (maj, czerwiec).
 Kwiaty pomarańczowe mają silny, przyjemny zapach. 



Roślina wybitnie światłolubna i tylko na takim stanowisku warto go sadzić.
 Jest to roślina gleb przeciętnych.
 Posadzona na dobrym stanowisku potrafi wypaść.
 Mało wymagająca roślina do uprawy na rabatach,
w ogrodach skalnych i kwiat cięty.
 Nasiona wysiewać do gruntu w kwietniu-maju.
W kolejnych latach łatwo rozmnażają się z samosiewu.








Życzę jak najwięcej pięknych słonecznych chwil i przesyłam 
uśmiech z pozdrowieniami:)



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz