Kalia (Zantedeschia)

Cantedeskia, kalijka, kalia (Zantedeschia) –

 rodzaj roślin z rodziny obrazkowatych,
 obejmujący 8 gatunków pochodzących ze środkowo-południowej Afryki,
 z jednym gatunkiem introdukowanym na wszystkich

 kontynentach z wyjątkiem Antarktydy.
 Z uwagi na bardzo atrakcyjne kwiatostany i ulistnienie cantedeskie,
zarówno gatunki botaniczne jak i ich kultywary,

 są szeroko uprawiane na świecie jako rośliny ozdobne.
W języku polskim nazwą zwyczajową rodzaju cantedeskia jest kallijka lub kalla,
  Calla spotyka się nadal nie tylko w języku polskim.

 Kalia - średniej wielkości rośliny zielne,

 osiągające wysokość do 120 cm, tworzące kępy i skupiska.
Łodyga; duża i gruba spichrzowa łodyga podziemna, 

nazywana kłączem lub bulwą pędową.
 Czasem przyjmuje się, że łodyga gatunków 

cantedeskia etiopska i Zantedeschia odorata jest kłączem,
 a pozostałych gatunków bulwą,
 choć również u cantedeskii etiopskiej niektórzy autorzy mówią o bulwiasto

 zgrubiałej łodydze.
Korzenie, których główną funkcją jest utrzymanie rośliny w podłożu, 

wyrastają z górnej części łodygi podziemne.
Rośliny tworzą wiele długoogonkowych liści właściwych,
które utrzymują się od późnej zimy do późnej wiosny

 (cantedeskia etiopska i Zantedeschia odorata),
 od wiosny do jesieni (pozostałe gatunki) lub całorocznie 

(cantedeskia etiopska w niektórych siedliskach).
 Ogonki liściowe gąbczaste, o długości od 15 cm (cantedeskia Rehmanna)

 do 1,5 m (cantedeskia etiopska).
 Blaszki liściowe pierzaście unerwione, ciemnozielone,

 niekiedy biało nakrapiane (np. Zantedeschia albomaculata).
 Liście zawierają hydatody umożliwiające guttację.

 Kwiaty: rośliny jednopienne, tworzące kilka kwiatostanów, 

typu kolbiastego pseudancjum.
 Szypułki zwykle dłuższe od ogonków liściowych,

 wynoszące kwiatostany ponad poziom liści.
 Pochwa kwiatostanu niezwężona, u podstawy spiralnie zwinięta,
 w górnej części lejkowato otwierająca się, 

o odchylonym i niekiedy spiczastym wierzchołku.
Kolba obła, gęsto pokryta kwiatami.
 Położone w dolnej części kolby kwiaty żeńskie 

niekiedy otoczone 3 szpatułkowatymi prątniczkami.
 Szyjki słupków krótkie lub nieobecne.
 Kwiaty męskie, zrośnięte w synandrium, siedzące,

 o klinowato-kwadratowych główkach.
 Pylniki długie, niemal dotykające kolbę, otwierające się przez pionowy otworek.
Owoce:zielone lub pomarańczowe jagody odwrotnie jajowate do niemal kulistych.
Nasiona odwrotnie jajowate, o podłużnie żłobkowanej łupinie i obfitym bielmie.

 Cantedeskia - wieloletnie geofity ryzomowe,
 przechodzące okresowy spoczynek lub wiecznie zielone

 (tylko cantedeskia etiopska, w niektórych siedliskach).
 Rośliny uprawiane na półkuli północnej przechodzą stan spoczynku
 (odpowiednik pory suchej) w okresie koniec od maja do lipca.
 W tym czasie liście zasychają i roślina zaczyna ponowny rozwój z końcem lata

 (obficie podlewana).
 Kwitnienie następuje od lutego i trwa do końca maja.

 Wszystkie gatunki zasiedlają brzegi lasów równikowych
 zrzucających liście na zimę i suchych lasów podrównikowych oraz sawanny,
 o przeciętnych temperaturach w zimę od 10 do 11°C (minimalnie 2–3°C),
 a latem około 20°C (maksymalnie 27°C) i wyraźnym podziale na porę suchą (zima)

 i mokrą (lato).
 Cantedeskia etiopska jest rośliną wiecznie zieloną i zasiedla
 również tereny bagniste w wilgotnych (wysychających podczas pory suchej),
 zawsze zielonych lasach podzwrotnikowych i wilgotnych lasach równikowych.
 W miejscach występowania rośnie łanowo.

 Najpopularniejszymi gatunkami w uprawie są;
 cantedeskia etiopska o białej pochwie kwiatostanu,
 cantedeskia Rehmanna o różowej pochwie,
 cantedeskia Elliotta o żółtej pochwie,
 Zantedeschia albomaculata o białej pochwie i biało nakrapianych liściach,
 a także rzadsze Zantedeschia pentlandii o żółtej pochwie i biało nakrapianych liściach
 oraz Zantedeschia jucunda o kremowo-żółtej pochwie

 Cantedeskie są popularnymi roślinami doniczkowymi i ogrodowymi,

 a także są uprawiane na kwiat cięty.
 Sadzone wiosną w ogrodzie zaczynają kwitnąć od końca czerwca.
 W kwiaciarstwie wykorzystywane są także liście.
  Znanych jest także niemal 250 różnobarwnych kultywarów cantedeskii,

 w większości o nieznanych gatunkach rodzicielskich.
 Odmiany o znanym pochodzeniu pochodzą w większości od cantedeskii etiopskiej,
 a także od Z. albomaculata, Z. elliotiana i Z. rehmannii.

 

Rośliny nie mają wielkich wymagań i według

 niektórych opinii są niemal "niezniszczalne" w uprawie.
 Cantedeskie dobrze rosną na podłożu przepuszczalnym i próchnicznym.
 Optymalnym podłożem jest mieszanka 3 części kompostu i 1 części torfu.
 Gatunki botaniczne preferują stanowiska półcieniste. 

W okresie wegetacji wymagają obfitego podlewania i zraszania.
Po przejściu w okres spoczynku muszą być zasuszone,

 a po wypuszczeniu nowych liści przesadzone.
 Kolorowe odmiany wymagają stanowiska bardzo jasnego.
Temperatura w lecie nie powinna być

 wyższa niż 24-28°C  w dzień i niższa niż 16-18 °C w nocy.
Wiosną i jesienią temperatura w nocy może spadać do poziomu 11-12°C

co pozytywnie wpływa na kolorystykę kwiatostanów.
 Temperatura podłoża bezpośrednio po posadzeniu bulw nie powinna być niższa niż 15°C; latem zaś nie powinna przekraczać 22°C.
 Kultywary powinny być mniej obficie podlewane niż gatunki naturalne.
 Należy utrzymywać umiarkowaną wilgotność podłoża.

Podział bulw/kłączy po zakończeniu okresu spoczynku.
Cantedeskie są podatne na zgniliznę bulw/kłączy, 

korzeni i liści, i grzybiczą plamistość liści i kwiatostanów.

 Ciepłe pozdrowienia... i miłego weekendu życzę:)