sobota, 23 lutego 2013

Cis

Cis pospolity (Taxus baccata )
 – gatunek wiecznie zielonego iglastego drzewa
 lub dużego krzewu z rodziny cisowatych.
Występuje naturalnie w Europie;
 na północy do południowej Skandynawii,
 na wschodzie do Iranu (w Azji) oraz w północnej Afryce (Algieria).

Niewysokie drzewo, o wysokości zwykle do 15 m,
lub krzew o wysokości do 3-4 m.
Korona ciemnozielona, zwykle jajowato-stożkowata,
 u starych drzew lub osobników krzewiastych nieregularna.
 Formy krzewiaste pojawiają się najczęściej
w wyniku wczesnej straty pędu wierzchołkowego
i zastąpienia go kilkoma innymi.
 Pień z reguły obficie, nieregularnie ugałęziony,
 o korze wiśniowo-szarej lub ciemnobrunatnej,
 później rdzawoszarej, łuszczącej się cienkimi płatami.
 Młode pędy przez 2-4 lata pozostają zielone.

Zimozielone igły, spłaszczone,
 o długości 2 - 3 cm i szerokości ok. 2 mm,
 lekko wygięte, niekłujące, miękkie,
 osadzone na krótkim, cienkim ogonku.
 Górna strona - ciemnozielona, błyszcząca,
spodnia - znacznie jaśniejsza, matowa.
 Brak białych pasków oraz przewodów żywicznych.
 Bez zapachu.
 Igły na pędzie rozłożone dwustronnie grzebieniasto lub skrętolegle.
 Pozostają na pędzie przez 6 - 8 lat.
Roślina dwupienna. Kwitnie w okresie od lutego do maja.
 Nasiona dojrzewają od sierpnia do listopada.
    Brązowe, kuliste, ostro zakończone, otoczone charakterystyczną czerwoną,
 kubkowatą osnówką. Dojrzewają od września do października.
Dostarcza pokarmu ptakom (m.in. kowalik, rudzik)
 i ssakom (m.in. sarna, wiewiórka, zając).

Gatunek objęty jest ścisłą ochroną gatunkową.
Jest gatunkiem najwcześniej objętym ochroną w Polsce,
 bowiem chroniony jest od 1423 roku.
Ochrona została wówczas ustanowiona na mocy statutu warckiego,
 wydanego przez króla Władysława Jagiełłę,
 który chciał ograniczyć eksport drewna cisowego
 będącego surowcem do wyrobu bardzo dobrej jakości łuków.
 Ograniczenie wprowadzono z obawy o całkowite wyginięcie cisu pospolitego.
Cis był ceniony jako źródło cennego drewna.
 Drewno jest twarde i trwałe, wąskosłoiste,
 z wąskim, żółtym bielem i ciemnobrunatną twardzielą.
Jest najbardziej zbite, najbardziej sprężyste
 i najtrudniej łupiące się ze wszystkich europejskich gatunków drewna.
 Nie posiada kanalików żywicznych.
 Drewno cisa od najdawniejszych czasów było stosowane do wyrobu broni.
 Ze względu na dużą giętkość w średniowieczu
 z drewna cisu wykonywane były łuki.
Cis wykorzystywany był również w meblarstwie i rzemiośle artystycznym.

 Cis jest często sadzony w ogrodach i parkach.
 Jest stosunkowo odporny na zanieczyszczenia powietrza.
Spotyka się przy tym wiele odmian uprawnych o zróżnicowanym pokroju,
 wzroście i ubarwieniu (od ciemnej zieleni igieł po złoty).

Cis pośredni (Taxus × media)
 – gatunek pochodzenia mieszańcowego należący do rodziny cisowatych.
 Jest to mieszaniec cisu japońskiego i pospolitego otrzymany
 w Hunnewell Pinetum w Stanach Zjednoczonych około 1900 r.
 W uprawie rozpowszechnione są odmiany,
 często rozmnażane i sadzone także w Polsce.

Cis pośredni (Taxus × media) 'Wojtek'
- Polska odmiana formy kolumnowej;
 jest wielopędowym krzewem ozdobnym o wąskim pokroju,
 tworzącym proste, lekko rozszerzające się ku wierzchołkowi słupy.
 Odmiana charakteryzuje się dosyć wolnym tempem wzrostu,
 po 10 latach uprawy osiąga około 2 metry wysokości.
 Wszystkie pędy są wzniesione, wyprostowane i sztywne,
 odporne na wyleganie pod ciężarem śniegu
lub na skutek silnych podmuchów wiatru.
 Ciemnozielone, błyszczące igły, o długości 2-3 centymetrów,
okalają pędy promieniście.
Cisy należą do roślin rozdzielnopłciowych, dwupiennych.
Na jednych osobnikach tworzą się wyłącznie kwiaty męskie,
zaś na innych wyłącznie kwiaty żeńskie.
Cis pośredni -'Wojtek' jest klonem męskim,
 stąd w przeciwieństwie do odmian żeńskich,
 nie tworzy nasion z czerwonymi osnówkami.

 Cis pośredni jest łatwiejszy w uprawie od cisa pospolitego
 przede wszystkim ze względu na niższe wymagania wilgotnościowe
 oraz większą mrozoodporność.
Roślina długowieczna,
ze względu na regularny pokrój i powolne tempo wzrostu nie wymaga cięcia,
gdy zajdzie taka potrzeba pędy można skracać,
ale w tym sezonie zimowym bardzo mało jest słońca i dużego mrozu,
(lubi przypiec południowe słońce staruszka,
 jest moją pierwszą posadzoną rośliną i drugi raz przesadzaną),
cięcie nie będzie potrzebne (mam taką nadzieję?).


Zimy takiej się nie spodziewałam, co prawda bardzo dużo opadów śniegu,
 ale za to o wiele mniej siarczystego mrozu niż w ubiegłym roku.
Pozostaje cierpliwie czekać na wiosenne niespodzianki!



Pozdrawiam Was wszystkich uśmiechem zimowym,
słonecznym, jasnym, radosnym.
Niech jego ciepło nastrój zmieni szczęśliwie do wiosny.


środa, 13 lutego 2013

Cyprysik

Cyprysik (Chamaecyparis)
 – rodzaj roślin należący do rodziny cyprysowatych.
 W zależności od ujęcia systematycznego zaliczanych jest od 5 do 8 gatunków.
 Zasięg geograficzny tych roślin obejmuje Amerykę Północną
 oraz wschodnią Azję (Japonię i Tajwan).
Drzewa lub krzewy iglaste o koronie kształtu stożkowatego.
 pęd wierzchołkowy często jest przewisający.
 Kora jest cienka i gładka, łuszczy się wąskimi,
 podłużnymi pasmami ew. łuskami.
 Najmłodsze końce pędów są ułożone wachlarzykowato 
w jednej płaszczyźnie i spłaszczone.
Cyprysiki są często mylone z żywotnikami.
 Różnią się od nich wyraźnie odstającymi
 od pędu i ostro zakończonymi łuskami z białym,
woskowatym wzorem na spodniej stronie liści
 oraz bardziej kulistymi szyszkami.
Ponadto wierzchołki pędu zazwyczaj zwieszają się na dół.
Cyprysiki są uprawiane jako rośliny ozdobne.
 Są wrażliwe na suszę i zanieczyszczenia powietrza.

 
Cyprysiki (Chamaecyparis)
 zadziwiają mnogością form różnorodnością kształtów i kolorów igieł,
 dlatego też bardzo często mylone są z tujami i jałowcami.
  W Polsce uprawianych jest kilka gatunków 
oraz bardzo duża liczba odmian tych roślin.
 Mogą one przyjąć formę drzew lub krzewów,
 nieraz o bardzo oryginalnych kształtach.
 Niektóre z odmian charakteryzują się niewielkim przyrostem rocznym
i nawet po wielu latach zachowują miniaturowe rozmiary.
 Inne zaś mogą osiągnąć nawet 20 metrów wysokości.
 
 Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana)
 - gatunek drzewa należący do rodziny cyprysowatych.
 Dziko występuje na zachodnim wybrzeżu USA, w Kalifornii i Oregonie.
 W rozlicznych formach sadzony w Europie jako drzewo ozdobne.
 W Polsce sadzony jako gatunek ozdobny, w parkach i w ogrodach.
 Istnieją odmiany karłowate.

Kupiłam
małą sadzonkę, która rośnie już blisko 10lat,
  tylko raz pojawiła się w sprzedaży i do dziś nie znam jej dokładnej nazwy?
(zaglądam co roku do moich ...ogrodniczych i dalej nic ?)

 
Krzew o powolnym wzroście, pokroju kulistym, regularnym, zwartym.
 Gałązki wiotkie, zwisające, szaroniebieskawozielone.
 Lubi gleby przeciętne, dostatecznie wilgotne.
 Na stanowiska słoneczne, osłonięte.
Doskonale nadaje się do małych ogrodów.
Wytrzymał  upalne lato i ubiegłą mroźną zimę bez śniegu.
Bardzo go lubię i wszystkim się podoba.


Z okazji zbliżających się Walentynek
 życzę Wam wszystkim duuużo miłości i ciepła...
Pozdrawiam serdecznie z uśmiechem serca i nutką lutowego słoneczka.
Pięknych chwil życzę!


sobota, 2 lutego 2013

Jałowiec

Jałowiec (Juniperus )
 – rodzaj roślin iglastych należący do rodziny cyprysowatych.
 Rodzaj należy obok sosen do najbardziej
 rozpowszechnionych przedstawicieli iglastych na Ziemi.
To jeden z ok. 70 gatunków zimozielonych wolno rosnących krzewów iglastych,
 rzadziej drzew o bardzo nisko rozgałęzionym pniu i zależnej od odmiany,
 zwykle kolumnowej, stożkowej lub płożącej koronie.
 Wykazuje bardzo dużą zmienność form.
Rośnie głównie na półkuli północnej,
 lecz obejmuje swym zasięgiem także góry obszarów przyrównikowych.
Polsce w warunkach naturalnych występują 3 gatunki:
  jałowiec pospolity, jałowiec sabiński, jałowiec halny.

Jałowiec pospolity (Juniperus communis)
 – gatunek zawsze zielonego krzewu
 lub drzewa należący do rodziny cyprysowatych.
 Występuje na półkuli północnej od południowych krańców Arktyki
 po ok. 30°N w Europie, Azji i Ameryce Północnej.
Krzew ten występuje na terenie całego kraju
 na glebach piaszczystych w borach sosnowych jako podszyt,
 występuje też na pastwiskach,
 wrzosowiskach i nieużytkach gdzie las został wyniszczony.
 Porasta wapienne zbocza. Może osiągnąć wiek do 100 lat.
Jałowiec pospolity to zimozielony, wolno rosnący krzew o wysokości do 6 metrów,
 w formie drzewiastej nawet do 12 metrów.
 Ma bardzo nisko rozgałęziony pień
 i zależnie od odmiany kolumnową lub stożkową koronę.
 Konary i gałęzie niezbyt grube, u form kolumnowych stromo rozniesione do góry.
Jałowiec posiada rozbudowany i głęboki system korzeniowy.
Kwiaty( IV-VI) - jałowiec jest rośliną dwupienną
 o kwiatach rozdzielnopłciowych, wiatropylnych.
  Nagonasienna, która nie tworzy owoców,
ich odpowiednikiem jest szyszkojagoda.
 U jałowca jest to kulista, wielkości ziarna grochu,
ciemnoniebieska (przed dojrzeniem zielona)
 pokryta woskowatym nalotem kuleczka,
 zbudowana z trzech nasion otoczonych przez zamkniętą, mięsistą osówkę.
Szyszkojagoda osadzona jest na krótkiej szypułce, jest mało soczysta,
 ma nieprzyjemny smak, dojrzewa dopiero do dwóch lub trzech latach w jesieni.
 Dzięki mięsistej, zabarwionej osówce, szyszkojagody są chętnie zjadane przez ptaki,
 które w ten sposób roznoszą nasiona.
Lecznicze właściwości jałowca cenione były już w starożytności.
 W tym celu wykorzystywano szyszkojagody, liście i samo drewno.
 Medycyna naturalna zaleca stosowanie jałowca w takich chorobach,
 jak artretyzm, cukrzyca i nadczynność tarczycy.
 Leki z jałowca można przyrządzać na wiele sposobów:
 jako napary, wyciągi wodne i nalewki, syropy,
 wino i piwo jałowcowe czy nawet powidła.
Szyszkojagody są bardzo bogate w cukry, zawierają sporo soli mineralnych,
 kwasów organicznych i olejków eterycznych.
Jałowiec zawiera silną antywirusową substancję,
 która blokuje namnażanie wielu różnych wirusów,
 w tym wirusów, które wywołują grypę i opryszczkę.
Drewno – jest czerwonawe, twarde i wytrzymałe,
 wyjątkowo trwałe w kontakcie z glebą. Aromatycznie pachnie,
używane w tokarstwie i rzeźbiarstwie.

Jałowiec sabiński (Juniperus sabina)
 – gatunek krzewu iglastego należący do rodziny cyprysowatych.
 Inne nazwy zwyczajowe: jałowiec sawina, jałowiec sawiński.
Jego ojczyzną są góry południowej Europy oraz Azji Mniejszej,
Azji Środkowej i Kaukazu a także Afryka Północna.
W Polsce występuje jako relikt, na nasłonecznionych,
 trudno dostępnych, południowych stokach.
Potwierdzone stanowiska znajdują się tylko w Pieninach Centralnych:
 na skałach Facimiecha, Głowa Cukru i Piecki.
 W Polsce roślina bardzo rzadka,
 to płożący się nisko po ziemi,
silnie rozgałęziony na boki krzew (1-3 m).
 Charakterystyczny dla jałowca sawina jest silny
i nieprzyjemny zapach spowodowany obecnością sabinolu.
Cała roślina jest bardzo silnie trująca
 Często natomiast uprawiany jest jako roślina ozdobna.
Nadaje się do ogrodów skalnych, na murki, itp.
 Jest bardzo wytrzymały na niekorzystne warunki środowiska.

 Jałowiec pospolity odm.halna (j.halny)
-( Juniperus communis var.alpina (Suter.)).
 Naturalnie występuje w wysokich górach,
 w Polsce duże skupiska występują m.in. w Tatrach, Sudetach i na Babiej Górze,
 ponadto występuje w Górach całej Europy, na Uralu, w Alpach i Pirenejach,
 ponadto w Himalajach i górach Ameryki Północnej.
 W Polsce zachowało się jeszcze kilka stanowisk
 jałowca halnego, m.in., w okolicach Ełku na Mazurach,
 gdzie roślina ta występuje jako relikt z epoki lodowcowej.
Przede wszystkim rośnie ponad górną granicą lasów
 w pasie kosodrzewiny na suchych,
 słonecznych i ubogich bez wapiennych zboczach.
 Niski krzew wysokogórski (zwykle 20-50 cm wys.) płożący się,
 tworzący nieraz gęste zarośla.
Jałowiec halny sadzony jest jako roślina ozdobna
 głównie ze względu na ciekawy pokrój i dość szybki wzrost,
dzięki czemu znakomicie nadaje się do sadzenia
 na ogródkach skalnych i na skarpach.


W polskich warunkach klimatycznych można uprawiać
 większość hodowlanych odmian jałowców,
w moim ogrodzie rosną; 
 Jałowiec rozesłany 'Nana' - ( Juniperus procumbens)
- silnie zagęszczony, ścielący się po podłożu, karłowy krzew.


 Charakteryzuje się bardzo sztywnymi,
 grubymi pędami przewodnimi oraz krótkimi,
 wyprostowanymi odgałęzieniami.
 Stosunkowo szerokie i krótkie,
 kłujące igły - niebieskawozielone, jasne i błyszczące,
zimą przybierają lekko purpurową barwę.
 Odmiana bardzo szczelnie pokrywająca grunt, wolno rosnąca,
 osiągająca z czasem ok. 1,5-2 m średnicy i 20-30 cm wysokości.
 Idealna do obsadzania każdej wielkości ogrodów skalnych,
 murków oraz pochyłości terenu i jako krzew zadarniający.
 Wytrzymała na niską temperaturę, preferująca miejsca nasłonecznione.
Jest mrozoodporny, można uprawiać go w całej Polsce.
Roślina dostępna również w formie piennej,
bardzo często jest także formowana na Bonsai.


Niech dobry humor Was nie opuszcza,
 mimo iż ta zima jest jakaś kapryśna!
Pozdrawiam serdecznie 
życząc jak najlepszego zdrowia i nieustającej pogody ducha:)