sobota, 17 sierpnia 2013

Goryczka

Goryczka (Gentiana) (nazwa polska gencjana) –
 rodzaj roślin zielnych z rodziny goryczkowatych (Gentianaceae).
 Rodzaj ten obejmuje ok. 400 gatunków występujących na całym świecie,
 częściej w górach.
 Łacińska nazwa Gentiana- od imienia króla Ilirii, Gentiusa (II w.p.n.e.),
 który jako pierwszy odkrył  właściwości lecznicze rośliny.

  Goryczka-przeważnie byliny kłączowe.
Liście naprzeciwległe, całobrzegie, siedzące.
Kwiaty duże, promieniste, 3-, 4- lub pięciokrotne o koronie zrosłopłatkowej,
 rurkowatej, dzwonkowatej lub lejkowatej, różnie zabarwionej.
 
W Polsce wszystkie gatunki goryczki występujące dziko objęte są ścisłą ochroną.
Rośliny te zawierają w swym soku gorzkie składniki, zwł. w kłączach i korzeniach.

Gatunki flory Polski:
 
  •     goryczka kropkowana
  •     goryczka krótkołodygowa
  •     goryczka krzyżowa
  •     goryczka przezroczysta
  •     goryczka wąskolistna
  •     goryczka wiosenna
  •     goryczka trojeściowa
  •     goryczka śniegowa  
Wiele gatunków jest uprawianych jako rośliny ozdobne.
Np:
Goryczka siedmiodzielna (Gentiana septemfida)
Odmiana: Var. Lagodechiana
Jedna z najłatwiejszych w uprawie goryczek, która posiada dzwonkowate,
niebieskie, białawe wewnątrz kwiaty w gęstych, wierzchołkowych kwiatostanach.
Gatunek bardzo zmienny pod względem kształtu liści, liczby nerwów liściowych,
 barwy korony oraz głębokości wcięć.
Cechą pozwalającą łatwo odróżnić ten gatunek
 są włoski na wcięciach między płatkami.
 Płatków z reguły jest pięć.
 Wysokość roślin nie jest większa jak 25 cm z uwagi na pokładanie się pędów.
 Okres kwitnienia, od lipca do września.
Wymaga przepuszczalnej gleby, o odczynie obojętnym,
 posiadającej dużo próchnicy i dobrze utrzymującej wilgoć.
Stanowisko: najchętniej rośnie w miejscach słonecznych.
Wykazuje dużą odporność na choroby i szkodniki.
 Roślina w pełni mrozoodporna na terenie całego kraju.
 Najbardziej odpowiednim miejscem mogą być skalniaki, obrzeża rabat.
 

Goryczki

Goryczki - szafirowe kwiaty w dolinie -
wasz uśmiech świeci w oczy - zatapiam w nim oczy -
wasz uśmiech czarnoksięski - gdy niebem się toczy
zwał chmur jesiennych, wszystko w mroku ciężkim
                                         ginie.
Walą się na świat skały, przygniecione chmurą,
wielkie kopice śnieżne, gdzie wiatr z szumem leci -
wasz uśmiech czarnoksięski na zieleni świeci,
zanim mrok ją zasępi, śnieg zasypie.
                              Którą
spoglądam naokoło stroną, wszędy ciemno -
i oczy moje lecą do tych kwiatków w dole
szafirowych, co z jasną pogodą na czole,
z trwałą jasnością świecą -
                            zginą przecie!...
                                         Ze mną.
Kieliszek ich przeczysty, śniegi brudne, słotne,
zaćmi je mrok kurniawy, śladu z nich nie będzie -
świecą przecie tak jasne listeczków krawędzie
rzeźbą jakby kryształem i wonie swe lotne
wysyłają ku niebu...Czemuż by nie w niebo?
Może w ten blask ostatni w mgławicach błękitu - -
nic woni nie zatrzyma - może do zenitu
lecieć, lecieć i lecieć.....
                         Wewnętrzną potrzebą
myśli mojej przykuty do tych kwiatków stoję -
zdumiony jestem - - wiem to, że one rość muszą,
że są bytem - - lecz one błyszczą taką duszą,
która wali, jak młotem, w tajemnic podwoje!
Razem z blaskiem tych kwiatów podźwigam te młoty
i biję w brąz wrzeciądzów, aż z nich echo ryczy - -
co się dzieje z tym blaskiem wśród śniegów, wśród
                                               dziczy,
jaki cel ma ta jasność?!...
                                  Ale promień złoty
z tych kwiatów na me oczy jakoby upada,
promień podobny temu, co z montrancji błyska.
Nie patrz tam, kędy chmur się kłębią rojowiska,
patrz na nas - szafirowy, każdy z nas upada!
Nie ma takiego śniegu, który mógłby naszą
dumną, cudowną barwę spłukać albo zmienić;
może nas zdusić w ziemi, może nas wyplenić,
lecz żadne moce blasków naszych nie przygaszą!
Będziemy tam pod śniegiem, zmięte, zawalone,
do ostatka żywota świeciły tak samo - -
nasz cel jest, aby żadną nie zmazać się plamą - -
zginiem - - rosłyśmy sobie - - światłu poświęcone.

Kazimierz Przerwa-Tetmajer


 
Życzę Wam niezmiennie pięknej pogody...pozdrawiam-:)



niedziela, 11 sierpnia 2013

Renkloda Ulena

Śliwa domowa 'Renkloda Domowa'(Prunus domestica) - odmiana uprawna,
 należąca do grupy o średniowczesnej porze dojrzewania.
Odmiana została wyselekcjonowana we Francji 
jako siewkę nieznanego pochodzenia.
 Popularna w Polsce głównie w uprawie amatorskiej
.

Drzewo rośnie bardzo silnie,
 tworząc dużą rozłożystą koronę o bardzo mocnej konstrukcji.
Ze względu na silny wzrost powinno się ją uprawiać wyłącznie
 na podkładkach skarlających.
 
W pierwszych latach po posadzeniu tworzy koronę odwrotnie stożkowatą,
 która później spłaszcza się i rozrasta.
Pędy jednoroczne są silne, długie i sztywne,
 o fioletowym lub bordowym zabarwieniu,
 pokryte drobnymi, brunatnymi przetchlinkami.
Liście sztywne, lekko pofałdowane, o szeroko eliptycznym kształcie,
 ciemnozielone z połyskiem.
Owoce duże, o przeciętnej masie 45-50 g. Kształt kulisty lub lekko owalny.
 Szypułka zwykle zielona, dość gruba, średniej długości.
 Skórka zielonożółta, a u owoców bardzo dojrzałych żółta, pokryta białym nalotem.
 Miąższ żółty, o konsystencji galaretowatej, aromatyczny.
Pestka dość dobrze oddziela się od miąższu.
 W pełni dojrzałości owoce chętnie atakowane przez osy.

Renkloda Ulena jest odmianą średnio wytrzymałą na mróz.
 Jest średnio wrażliwa na wirusa ospowatości śliw,
 wywołującego szarkę, i stosunkowo mało podatna na inne choroby.
 Wyjątkiem jest brunatna zgnilizna drzew pestkowych (monilioza),
 na którą Renkloda Ulena jest bardzo podatna.
 Jest odmianą samopylną i nie wymaga sadzenia zapylaczy,
jest za to dobrym zapylaczem dla innych odmian.
Np.: dla Śliwy - Jerozolimki (mojej ulubionej, niestety już wycięta)
 
 
 W warunkach polskich w zależności od rejonu i typu dojrzałość zbiorczą osiąga 
od pierwszej połowy sierpnia do początku września.
 Owoce na ogół dojrzewają bardzo nierównomiernie.
Odmiana ceniona ze względu na szerokie zastosowanie owoców.
 Dostarcza wyśmienitych owoców deserowych do spożycia w stanie świeżym, 
także chętnie przyrządza się z nich kompoty,
 można kupić dżemy robione wyłącznie z owoców tej odmiany.
 
 

Pozdrawiam Wszystkich i miłego nowego tygodnia życzę -:)).


sobota, 10 sierpnia 2013

Dabecja kantabryjska

Dabecja kantabryjska  (Daboecia cantabrica) -
 rodzaj rośliny z rodziny wrzosowate( Ericaceae).
Roślina występuje w północnej Portugalii, północnej Hiszpanii,
 w południowo-zachodniej Francji i w zachodniej Irlandii.
Rośnie głównie na nizinach, ale także powyżej 1000 metrów n.p.m.
Na naturalnych stanowiskach jest gatunkiem dość rzadkim i stosunkowo
 najczęściej można znaleźć te piękne krzewinki na wybrzeżu Atlantyku.

 Dabecja kantabryjska wyrasta na naturalnych stanowiskach do wysokości 50 cm.
Liście zimozielone,
 podłużnie jajowate lub eliptyczne długości 6-12 mm, na brzegach podwinięte.
 Na spodniej stronie liście są srebrzysto białe, krótko owłosione,
na górnej stronie błyszczące, ciemnozielone.
Kwiaty zebrane po 3 do 15 w kwiatostany typu gron.
Jasnoróżowa korona swoim kształtem przypomina dzbaneczek,
jest długa(do 12mm) i zakończona stosunkowo wąskim otworem.
Kwiaty dabecji są bardzo chętnie odwiedzane przez pszczoły i trzmiele.
Trzmiele dostają się do nektaru nagryzając koronę u nasady.
Kwitnienie dabecji w naszych warunkach rozpoczyna się
 w lipcu i trwa aż do późnej jesieni.
W odróżnieniu od wrzosów i wrzośców korona po przekwitnięciu opada.
Owocem jest torebka z czterema wielonasiennymi komorami.

Uprawiane są liczne odmiany dabecji kantabryjskiej
 o kwiatach białych, różowych, czerwonych,
o różnym zabarwieniu liści, o pokroju kulistym,
 pędach płożących się i wzniesionych.
W ogrodach dabecję należy sadzić na wilgotnych,
 kwaśnych i ubogich w wapń glebach.
Ma ona podobne wymagania ekologiczne jak wrzosy i wrzośce.
Kwitnienie jest intensywne i obfite
 tylko w miejscach nasłonecznionych.
Zleca się usuwać owocostany, krótko po ich zawiązaniu.
Dalsze kwitnienie będzie wówczas bardziej obfite.
Krzewinki dabecji najlepiej sadzić w ogrodach wrzosowych, 
wspólnie z wrzosami i wrzoścami.

Odmiany np.:
'Praegerae" - kwiaty ciemnoróżowe
 'Alba' -  kwiaty białe
 'Arielle' - kwiaty jasnoróżowych

Dabecja w tym sezonie rozpoczyna kwitnienie;


 Zdjęcia z ubiegłego sezonu;


Niestety, dabecja nie jest w naszym klimacie
 całkowicie odporna na niskie temperatury,
a zwłaszcza na oddziaływanie mroźnych wiatrów.
Dlatego powierzchnię gleby wokół roślin okrywać należy torfem lub igliwiem,
a pędy gałązkami z drzew iglastych.
Przemarznięte rośliny najczęściej odrastają na wiosnę.
Rozmnażanie dabecji jest stosunkowo łatwe.
Półzdrewniałe sadzonki sporządzane w sierpniu i wrześniu 
ukorzeniają się w wysokim procencie.


Serdeczne pozdrowienia dla wszystkich-:)


piątek, 9 sierpnia 2013

Wrzosiec bagienny

Wrzosiec bagienny (Erica tetralix) –
 gatunek rośliny z rodziny wrzosowatych. Pochodzi z Europy.
W Polsce w środowisku naturalnym jest rzadki. 
Występuje wzdłuż Bałtyku i na zachodzie na torfowych łąkach.

Gatunek atlantycki, o zasięgu obejmującym zachodnią i środkową Europę
 oraz południową Skandynawię.
 W Polsce przebiega południowo-wschodnia granica zasięgu tego gatunku.
 Na terenie kraju gatunek ma dwa główne skupienia:
 w szerokim pasie nadmorskim i na Pomorzu oraz na terenie
 zachodniej Polski i w Borach Dolnośląskich.
Na świecie rodzaj wrzosiec (Erica) reprezentowany jest
 przez około 600 gatunków. Na terenie Europy zachodniej i południowej 
występuje 16 gatunków wrzośców.
 W Polsce występuje tylko jeden - wrzosiec bagienny (Erica tetralix).
Na terenie RDLP Zielona Góra wrzosiec bagienny 
może występować stosunkowo często.
 W południowej części, w Nadleśnictwie Wymiarki powołano rezerwat 
"Wrzosiec" dla ochrony stanowiska tego gatunku.
 W literaturze podawane są stanowiska z rejonu Lubska,
 Szprotawy, Żagania, Żar i Zielonej Góry.

Występowaniu wrzośca bagiennego sprzyja lekkie przesuszenie torfowiska
 lub boru bagiennego oraz prześwietlenie drzewostanu.
 Preferuje siedliska widne, świetliste, okresowo ocienione, 
wilgotne, ubogie (oligotroficzne),
 na glebach torfowych i organiczno-mineralnych, o odczynie kwaśnym.

Rośnie w nadmorskich borach bażynowych, na torfowiskach wysokich,
 w borach bagiennych i moliniowych, na wilgotnych wrzosowiskach,
 na siedliskach kwaśnych,
 na glebach torfowych i na wilgotnych piaskach.
 Spotykany na wilgotnych wrzosowiskach o charakterze atlantyckim,
 gdzie tworzy własny zespół Ericetum tetralicis.

Zimozielona krzewinka dorastająca do 15-50 cm wysokości.
 Łodygi cienkie, rozgałęzione. Łodyga i liście gruczołowato orzęsione.
 Liście drobne, igiełkowate, osadzone po 3-4 w gęstych okółkach,
 na brzegach są lekko podwinięte.
 Kwiaty jasnoróżowe lub czerwone, beczułkowate, 8-9 mm,
 zebrane w szczytowe 5-15 kwiatowe baldachogrona.
 Owocem jest owłosiona torebka, zawierająca liczne jasnobrunatne,
 jajowate nasiona.
Wrzosiec bagienny kwitnie w lipcu i sierpniu.
 Kwiaty są zapylane przez trzmiele, motyle dzienne i pszczolinki.
 Nasiona są rozsiewane przez wiatr.

Wrzosiec bagienny (Erica tetralix), 
który w naszym kraju znajduje się pod ścisłą ochroną, 
 posiada kilka atrakcyjnych odmian, które możemy uprawiać w ogrodzie.
 Gatunek ten jest dość odporny na mróz, ale do prawidłowego wzrostu i obfitego kwitnienia potrzebuje kwaśnego i wilgotnego podłoża.
 Wrzośce bagienne kwitną latem (czerwiec – wrzesień).

Odmiany do przydomowych wrzosowisk  np.:

 ‘Alba’ – odmiana ta ma popielato-zielone liście i kwitnie na biało.
 ‘Ken Underwood’ – liście tej odmiany także są popielato-zielone,
 kwiaty za to mają barwę ciemnoróżową.
‘Helma’ – jest to dosyć wysoka krzewinka (około 40cm),
 kwiaty w kolorze liliowo - różowym. 
Rośliny rozmnaża się przez sadzonki zielne z piętką
 (kawałkiem zeszłorocznego pędu), odkłady, kopczykowanie, rzadko przez siew.
 Po przekwitnieniu wskazane jest przycinanie pędów.


Roślina nieco podobna od pospolitego wrzosu, od którego odróżnia go zupełnie inny sposób osadzenia i kształt kwiatów oraz liści.
 Także po przekwitnięciu charakterystyczne są skupione na szczytach pędów suche, przekwitnięte kwiaty, owoce lub ich pozostałości.
 Pędy wrzośca są wyższe, smuklejsze niż pędy wrzosu.
 Gdy widziało się w naturze oba te gatunki, nie ma obawy ich pomylenia.
Kwiaty wrzośca były wykorzystywane w medycynie ludowej
 jako środek przeciwzapalny i moczopędny.



 Miłego spokojnego weekendu wszystkim odwiedzającym życzę-:)




wtorek, 6 sierpnia 2013

Fasola

Fasola zwykła (Phaseolus vulgaris) –
 gatunek roślin jednorocznych należący do rodziny bobowatych.
 Pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej,
 jest uprawiany w wielu rejonach świata.
W Polsce nie rosną dziko, wyłącznie jako rośliny uprawne.
Uprawiana jako warzywo, z grupy tzw. roślin strączkowych.
 
Łodyga słabo rozgałęziona, w dolnej części zdrewniała,
 osiąga wysokość 25 – 60 cm u odmian karłowych,
 60 – 120 cm u odmian biczykowych o łodydze płożącej,
 2 – 3 m u odmian tycznych, które owijają się wokół podpór.
 Liście trójlistkowe. Kwiaty motylkowe, zebrane w grona.
Kwiaty są barwy białej, lila, fioletowej lub czerwonej (w zależności od odmiany).
 Owocem jest strąk zawierający pożywne nasiona.
 
Fasola należy do warzyw o dużej wartości odżywczej.
Do celów spożywczych wykorzystywane są głównie nasiona,
 zawierające dużo białka, 
a u odmian szparagowych całe strąki.
Strąki fasoli zawierają witaminę C, karoten (prowitaminę A).
 Nasiona fasoli zawierają duże ilości białka,
 dlatego mogą zastąpić w pożywieniu człowieka białko zwierzęce.
 Nasiona oraz strąki fasoli zawierają również witaminy z grupy B oraz wapń,
 fosfor i żelazo.
 
Fasola jest rośliną ciepłolubną, jest wrażliwa na przymrozki, 
wykazuje dużą wrażliwość na wiatry, dlatego wymaga osłaniania.
 Niedobór wody powoduje zniżkę plonu oraz pogorszenie jego jakości.
 Najbardziej wskazane do uprawy fasoli są gleby przepuszczalne 
z dużą zawartością próchnicy.
 Fasolę uprawia się wprost do gruntu
( siódmego maja wtedy wykiełkuje po przymrozkach).

Odmiany fasoli zwykłej różnią się wysokością łodygi,
 barwą strąków, zawartością w nim włókna,
 a także wielkością nasion i długością okresu wegetacji.
 Dzielimy je na:
karłowe, tyczne, szparagowe, zielonostrąkowe, żółtostrąkowe,
 na suche nasiona, także jako roślina ozdobna.

Odmiany tycznej fasoli szparagowej:

'Blauhilde'- o strąkach koloru fioletowo-niebieskiego.
 Strąki po ugotowaniu stają się zielone.
 Rośliny osiągają wysokość 3-4 m tworząc bardzo długie,
 bezwłókniste, na przekroju owalne strąki.
 

'Goldmarie'-żółta, ( typ mamut) odmiana wczesna,
 silnie rosnąca i obficie plonująca.
 Strąki płaskie, długości 20-25cm i szerokości ok.2cm z połyskiem.
 Kwiaty w kolorze białym. Odmiana odporna na choroby.
 
 
Posadziłam te dwie odmiany, nawet płotek specjalny przygotowałam
 ale żadna z nich nie zastąpi prawdziwej odmiany 'Mamut',
(bardzo smacznej, mięsistej, bezwłóknistej)
której ostatnio brakuje w sprzedaży!


Pozdrawiam najmilej, życzę dobrej pogody-:))