Lewizja

Lewizja (Lewisia) –

 rodzaj roślin wieloletnich z rodziny zdrojkowatych (Montiaceae)
 w obrębie rzędu goździkowców.
W niektórych, dawniejszych ujęciach systematycznych klasyfikowany 

do rodziny portulakowatych (Portulacaceae).
 Obejmuje ok.20 gatunków występujących w zachodniej części kontynentu północnoamerykańskiego.
 Rosną one zwykle w postaci niewielkich izolowanych populacji

 w miejscach skalistych lub na rumoszu skalnym w kanionach

 i na wysoczyznach górskich.
Wiele gatunków i mieszańców uprawianych jest jako rośliny ozdobne,
 głównie w ogrodach skalnych i przez miłośników sukulentów.
( Sukulenty, czyli rośliny gruboszowe, 

które gromadzą w swoich tkankach duże ilości wody.
 Mają też przystosowania umożliwiające oszczędną gospodarkę wodą.)

 

 

 Niewielkie byliny, z grubymi korzeniami i rozetami mięsistych liści.
 Łodygi płożące lub wzniesione, bezlistne w górze, pojedyncze lub rozgałęzione.
Liście mięsiste, skupione w przyziemnej rozecie liściowej,
 u niektórych gatunków obecne są także liście łodygowe,

 skrętoległe, naprzeciwległe lub okółkowe.
 Zwykle siedzące, czasem zwężone u nasady.

 Blaszka jest całobrzega lub ząbkowana.
Kwiaty pojedyncze lub liczne, zebrane w kwiatostany groniaste

 lub baldachokształtne wierzchotki.
 Wsparte trwałymi przysadkami, zwykle wyrastającymi po dwie w węzłach

 w obrębie kwiatostanu.
 Mogą one być zielone lub łuskowate, całobrzegie lub ząbkowane,

 także gruczołowato.
 W obrębie kwiatostanu kwiaty wyrastają na szypułkach lub są siedzące.
Wielokolorowe kwiaty; białe, różowe, czerwone, pomarańczowe, 

pojawiają się obficie od maja.

 

 

 Lewizja liścieniowa (Lewisia cotyledon)
Bylina tworząca rozety o średnicy do 20 cm.

 Liście grube i szerokie. Pędy kwiatowe wysokości do 25 cm.
 W kwiatostanie wiele dużych kwiatów o średnicy 2 cm,

 dwubarwnych np; biało–różowych,
kwitnie zazwyczaj maj/czerwiec.
 Wrażliwa na nadmiar wilgoci zimą.
 Wymaga gleby przepuszczalnej, piaszczysto–żwirowej,

 ale z dodatkiem kwaśnego torfu.

 

Lewizja należy do roślin potrzebujących drenażu,

bo nie znosi nawet krótkotrwałego zamakania.
Sadząc roślinkę w ogrodzie wybierzmy miejsce półcieniste

 na skośnym zboczu między kamieniami.
 Posadzenie jej pod skosem zapewnia na bieżąco odpływ wody.
 Jest odporna na mrozy i dobrze zniesie okres zimy,
 jeśli osłonimy ją daszkiem z płaskiego kamienia lub szyby,nie lubi
 by w kącikach rozetki liściowej stała woda lub zalegał śnieg.

Pozdrawiam, słoneczka i pogody ducha życzę:)).

 

 

 

Tojeść rozesłana

Tojeść rozesłana (Lysimachia nummularia),

 zwyczajowo nazywana pieniążkiem –
 gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny pierwiosnkowatych.
 Roślina występująca na większości obszaru Europy 

oraz w zachodniej Azji i na Kaukazie.
 W Polsce pospolita, spotykana na obszarze całego kraju,
 najczęściej na niżu i w niższych piętrach górskich.
Bylina, lubi gleby wilgotne, gliniaste, ubogie w związki mineralne.
 Najczęściej można ją spotkać nad brzegiem wód, w olszynach,

 w mokrych zaroślach, na wilgotnych polach. 

 

 

 Cenna, zimozielona roślina zadarniająca, tworzy rozległe,

 cytrynowożółte, ale niskie kobierce,
które rozjaśniają cieniste miejsca.
 Łodyga jej delikatna, naga, czterokanciasta, gęsto ulistniona na całej długości,
 wznosząca się na wysokość około 5 centymetrów.
 Pędy płożące zakorzeniają się w węzłach. Osiągają 60 cm długości.
Liście soczyście jasnozielone, naprzeciwległe, okrągławe,

 tępe, czerwonawo kropkowane, całobrzegie.
 Ogonki krótkie lecz wyraźne.

 Liście są w charakterystyczny sposób ułożone w jednej płaszczyźnie z łodygą.
Kwiaty promieniste do 3 cm średnicy, na krótkich szypułkach.
 Rosną pojedynczo lub po dwa w kątach liści.
 Działki kielicha sercowato-jajowate, zrosłe, dwa razy krótsze od płatków.
 Korona zrosłopłatkowa w kolorze cytrynowo-żółtym lub intensywnie żółtym,
 wewnątrz często jest czerwonawo punktowana.
Owocem jest torebka, pękająca klapami,

 zawierająca wiele dość drobnych nasion.

 

 

 Roślina ozdobna: 

w Polsce stosowana do obsadzania oczek wodnych.
Jest także dobrą rośliną okrywową i nadaje się do ogrodów skalnych.
 Kwitnie od kwietnia, dość długo,

 kolejne kwiaty pojawiają się wraz z rozwojem pędu.
Rozmnażanie, najprościej przez podział ukorzenionych pędów.

 

 

 Tojeść rozesłana  'Aurea'
Płożąca się po ziemi bylina o liściach złotożółtych.
Kwiaty gwiazdkowate, żółte, w kątach liści, (kwitnie od kwietnia),

nikną wśród liści podobnej barwy.
 Wymaga stanowiska wilgotnego.

Najlepsze miejsca jasne,
ale osłonięte przed bezpośrednim dostępem promieni słonecznych,

 o stałej wilgotności podłoża.
 Im więcej wilgoci w podłożu, tym lepiej znosi nasłonecznienie.
 W miejscach suchych liście zasychają, przy silnym nasłonecznieniu bieleją,

 potem zasychają.
 Sadzona nad wodą, nadaje się także do zadarniania miejsc ocienionych.
 Jest całkowicie mrozoodporna.

 

 

Tojeść rozesłana jest wartościową rośliną leczniczą.
 Pod względem fitochemicznym jest ziołem saponinowo-flawonoidowym, 

podobnie jak pierwiosnek i kurzyślad.
Surowcem zielarskim jest suszone ziele, stosowane czasem w postaci proszku.

 Zawiera saponiny, garbniki i kwas krzemowy.
Z ziela sporządza się napar, ma działanie:

 ściągające, odkażające, wykrztuśne, odtruwające i antyseptyczne.
 Napar wartościowy w leczeniu zapalenia oskrzeli, krtani i gardła,

 przy kaszlu, przeziębieniu, katarze.
 Korzystnie wpływa na skórę z wypryskami,

 trądzikiem, łuszczycą, atopowym zapaleniem;
 dobrze oczyszcza i odkaża skórę, przyśpiesza gojenie ran,

 a przy tym usuwa stan zapalny.
 Hamuje rozwój bakterii i drożdżaków.

 

 Preparaty stosowane są przy leczeniu szkorbutu, 

krwawieniach wewnętrznych, biegunkach, reumatyzmie i gruźlicy.
 Napar z tojeści rozesłanej zmieszany z naparem z rumianku stosowany

 jest do leczenia trudno gojących się ran.

 

 

Serdecznie pozdrawiam miłego i pogodnego weekendu życzę:-)

 

 

Jasnota gajowiec

Gajowiec żółty (Galeobdolon luteum Hudson) – 

gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny jasnotowatych.
 Według nowszych ujęć taksonomicznych gatunek ten zaliczany jest do

 innego rodzaju (jasnota Lamium)
i ma naukową nazwę Lamium galeobdolon 

oraz nazwę polską – jasnota gajowiec.

  W dodatku w nowszych ujęciach systematycznych takson ten jest wąsko definiowany i dotychczasowe podgatunki podnoszone są 

do rangi osobnych gatunków.
 W Europie wyróżniono obok gatunku typowego w obrębie podrodzaju

 Lamium subg. Galeobdolon 4 drobne gatunki,

 spośród których w Polsce stwierdzono 3.

 

 Galeobdolon (gajowiec);

Galeobdolon montanum (gajowiec żółty górski) takson rodzimy

 lub trwale zadomowiony;
 Kwiaty po 9-20 w nibyokółkach, środkowe podsadki wąskolancetowate i ząbkowane.
Łodyga w obrębie kwiatostanu gładka,
 wszystkie pędy przynajmniej u nasady równomiernie,

 na całym obwodzie odstająco owłosione, rzadziej nagie.
Liście bez srebrzystych plam.Wysokość 30-80 cm.
Preferuje miejsca cieniste i wilgotne.
 Gatunek o szerokim spektrum ekologicznym,

 spotykany od lasów łęgowych po górskie łąki.

 

 Galeobdolon luteum (gajowiec żółty) takson rodzimy

 lub trwale zadomowiony;
 Kwiaty po 2-8 w nibyokółkach, środkowe podsadki szerokosercowate

 i głęboko karbowane.
Łodyga w obrębie kwiatostanu gładka,
 wszystkie pędy przynajmniej u nasady przylegająco owłosione czterema rzędami 

na kantach, włoski skierowane w dół pędu.
Wysokość 15-40 cm.
 Występuje głównie w lasach liściastych grądowych i zbliżonych siedliskach.

 

 Galeobdolon argentatum (gajowiec srebrny) takson uprawiany;
Łodyga pędów kwiatostanowych w górze ma poprzeczne zmarszczki-zgrubienia.
Wszystkie liście z dużymi białawymi plamami — symetrycznymi względnie nerwu głównego i pokrywającymi 1/2-3/4 powierzchni blaszki.
Kwiaty;Korona 20-26(30) mm długości; górna warga szeroko eliptyczna,

 silnie wypukła, rzęski z przodu.
Uprawiana bylina ozdobna, okrywowa w miejscach cienistych. Może dziczeć.

 

  Roślina leśna, rosnąca głównie w wilgotnych lasach liściastych i zaroślach,

 na świeżych, średnio próchniczych glebach.

 Lasy z rzędu Fagetalia występują w Europie zachodniej,

 środkowej i częściowo wschodniej. Spotykane są w całej Polsce.

W drzewostanach dominują rozmaite gatunki drzew liściastych 

(olsze, buki, graby, dęby, lipy, jawory),
 wyjątkowo z roślin iglastych licznie występować może jodła.
 Leśne zbiorowiska roślinne występujące na glebach mineralnych.

Występuje w Europie i Azji.

W Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w górach.
 

 Bylina, kwitnie od kwietnia do czerwca.
Krzyżowego zapylenia rośliny dokonują duże gatunki trzmieli.
 Nad ziemią pojawia się wzniesiona, nierozgałęziona, 

czterokanciasta i ulistniona łodyga.
 Pod ziemią roślina posiada kłącze.
 Po okresie kwitnienia roślina wytwarza gęsto ukorzeniające się rozłogi,

 z których wyrastają potem pędy kwiatowe.
 Cała łodyga krótko owłosiona.
 Ulistnienie naprzeciwległe, liście sercowate, zaostrzone,

 grubo i nierówno piłkowane, krótko owłosione.
 Z górnej strony ciemnozielone, często z białymi plamami.
Grzbieciste kwiaty,wyrastają po 6-10 w nibyokółkach w kątach liści. 

Kielich ma lancetowate ząbki, żółtego koloru.
 Korona z prawie prostą rurką, zrosłopłatkowa, wyraźnie dwuwargowa.
 Dolna warga ma 3 wyraźne klapki i wewnątrz brunatną plamę,

 górna warga ma długie włoski.
 Pręciki z żółtymi i nagimi pylnikami dojrzewają równocześnie ze słupkiem.

 Roślina miododajna.
 Pierścieniowaty miodnik znajduje się przy podstawie zalążni.
 Owocem jest rozłupnia rozpadająca się na 4 rozłupki.
Nasiona rozsiewane są przez mrówki.

 

 Jest uprawiany jako roślina ozdobna, szczególnie jako roślina okrywowa,

nadaje się też na rabaty.
 Najlepiej rośnie w półcieniu pod drzewami na żyznej i próchnicznej glebie.
Tworzy zwarte kobierce, jest ekspansywny, za pomocą kłączy i rozłogów

 rozrasta się i zagłusza inne rośliny.
 Rozmnaża się go łatwo poprzez podział lub kłącza,

 można też przez wysiew nasion wprost do gruntu (wczesną wiosną).
 Jest mrozoodporny.

 

 W uprawie istnieje wiele kultywarów, np.
'Hermann`s Pride' o wąskich liściach ze srebrnymi smugami i plamami.
  'Florentinum' o liściach ze srebrzystymi plamami;

 

 Gajowiec żółty 'Florentinum'
Półzimozielona bylina okrywowa o długich do 60 cm, pokładających się pędach.
 Rośnie silnie. Liście ładne, zielone, białopstre.
 Kwiaty żółte, na pędach wyprostowanych, wysokości do 30 cm,
 Kwitnie skąpo ;kwiecień/czerwiec
 Polecana do zadarniania dużych powierzchni.

 

 

Galeobdolon luteum (gajowiec żółty) - 

jest cenną rośliną leczniczą (surowcem zielarskim są liście i kwiaty)

 o działaniu wykrztuśnym,
 przeciwskurczowym, łagodzącym kaszel i przeciwzapalnym.
 Był stosowany w medycynie ludowej w leczeniu nieżytów układu oddechowego

 oraz niektórych chorób ginekologicznych,
 podobnie jak jasnota biała, jasnota różowa, czy purpurowa.
  Polecany jest w upławach, nieregularnym miesiączkowaniu, 

stanach zapalnych jajowodów, jajników,
 macicy, pochwy,zapalenie powrózków nasiennych, zapalenie jądra i moszny;
 układu moczowego, stanach zapalnych skóry, błon śluzowych i przewodu  pokarmowego.
 Napar gajowcowy jest cennym środkiem w leczeniu 

chorób uszkadzających wątrobę i nerki,
 w marskości i stłuszczeniu wątroby  oraz jako lek ogólnie

 ochronny i wzmacniający wątrobę. 

 

 

 

 

 

 

 

Serdecznie pozdrawiam i sympatycznego dnia życzę:-)