niedziela, 21 lipca 2013

Poziomka

Poziomka pospolita (Fragaria vesca) – 
gatunek rośliny z rodziny różowatych.
 Inna nazwa: czerwona jagoda.
Rośnie dziko w całej Europie a także w Azji i Ameryce Północnej.
Pospolita w Polsce na całym obszarze.
 Siedliskiem byliny są lasy, słoneczne brzegi lasów, polany, przydroża.
 Preferuje gleby wilgotne, żyzne i gliniaste.
Kwitnie w maju i czerwcu, kwiaty są zapylane przez owady.
Rozmnaża się z rozłogów i drobnych nasionek na mięsistym i
 rozrośniętym dnie kwiatowym.

Poziomka znana jako roślinka leśna, niska - od 10-20(30) cm wysokości.
 Wytwarza sympodialne, długie i cienkie rozłogi.
Głównie liście odziomkowe. Są trójdzielne i grubo piłkowane,
 środkowy listek na krótkim ogonku, boczne listki są bezogonkowe,
 o klinowatych, niesymetrycznych nasadach.
 Listki są luźno owłosione, na górnej stronie ciemnozielone,
 spodem sinawe lub szarawe.
 Na łodygach wyrasta zwykle od 3 do 10 białych kwiatków
 na szypułkach tylko niewiele dłuższych od liści.
 Kwiaty promieniste o działkach kielicha odstających od "owocu",
który (po dojrzeniu) odrywa się od nich.
Owoce (o średnicy 1-2 cm) czerwone, kuliste, smaczne, słodkawe i pachnące.
 Osiągają najlepszy smak dopiero w pełni dojrzałości.
 Zawierają wartościowe kwasy organiczne,
 węglowodany oraz bardzo dużo witaminy C,
 a także witaminy A, B1, B2, B6, E, H, PP i sole mineralne:
 wapnia, fosforu, kobaltu, zwłaszcza zaś żelaza.

Roślina lecznicza:
 Własności lecznicze mają młode liście z poziomek dziko rosnących.
 Liście zawierają flawonoidy, kwasy organiczne,
 olejki eteryczne, witaminy i inne substancje.
Dzięki obecności dużej ilości garbników, flawonoidów,
 kwasów organicznych i składników mineralnych
 przetwory tego surowca działają lekko moczopędnie wydalając z organizmu
 szkodliwe produkty przemiany materii,
 w tym także jony sodu i chlorków, a także przeciwbiegunkowo, 
bakteriostatycznie i ściągająco.
Napar z liści poziomki stosuje się wewnętrznie w zaburzeniach przemiany materii,
 w miażdżycy naczyń krwionośnych i nadciśnieniu, a także w zaburzeniach wątroby i śledziony oraz w zaparciach i guzach krwawniczych.

Owoc poziomki działa nieco rozwalniająco,
 rozpuszcza kamień nazębny i wzmacnia zęby w dziąśle.
Częste spożywanie poziomek wskazane jest w schorzeniach nerek,
 pęcherza, przy piasku i kamicy moczowej,
 w miażdżycy i reumatyzmie oraz w chorobach serca, złym obiegu krwi,
 niedobrej przemianie materii i nabrzmiałej wątrobie.
 Działanie ogólnie wzmacniające organizm.
Niektóre osoby, a zwłaszcza dzieci,
 są wrażliwe na spożywanie poziomek i doznają często pokrzywki.

Poziomka jest uprawiana w wielu krajach świata, również w Polsce.

Odmiany uprawne:

Poziomka' Regina'
Jest bardzo plenna, nie wytwarza rozłogów.
 Owoce duże, intensywnie czerwone, aromatyczne i bardzo smaczne,
 miąższ kremowo-biały.
Zbiór od połowy czerwca do października.

Poziomka 'Rugia'
Odmiana bezrozłogowa, powtarzająca owocowanie, plenna.
 Owoce wydłużone, ostro zakończone, intensywnie czerwone,
 a przy wierzchołku żółto-zielone, aromatyczne.

Poziomka‘ Yellow Wonder’ (żółta) 
 Odmiana bezrozłogowa, tworzą liczne, 
nieco wydłużone owoce o kremowo-żółtej barwie.
Odmiana polecana szczególnie do przydomowych ogródków;
 owoce, wyjątkowe, smaczne, nie są atrakcyjne dla ptaków.

 Poziomka ' Baron Solemacher'
Odmiana bezrozłogowa, powtarzająca owocowanie, bardzo plenna.
 Owoce duże, bardzo aromatyczne, szeroko-stożkowate, czerwone.
 Dojrzewa od czerwca do października z 3 tygodniową przerwą w końcu lipca.
 Odmiana, która obecnie rośnie u mnie;


Poziomka jest byliną wieloletnią, owocującą przez 4-5 miesięcy w roku.
Roślina o wysokich walorach deserowych, dietetycznych i leczniczych.
Łatwa w uprawie i zdolna do wydawania zadowalających plonów,
uprawiana jest powszechnie w ogrodach i przydomowych działkach.
Poziomkę rozmnaża się przeważnie z nasion,
pozostaje na tym samym miejscu przez 2-3 lata.
Wymagania:
potrzebuje gleby zasobnej w próchnicę,
 o dobrej strukturze i dużej pojemności wodnej,
najlepiej rośnie na glebach o odczynie lekko kwaśnym.
Klimat w Polsce sprzyja uprawie roślin jagodowych.


Pozdrowienia słoneczne dla wszystkich przesyłam:)


czwartek, 18 lipca 2013

Porzeczka, czerwona, biała, różowa

Porzeczka (Ribes) -
 gatunek krzewu należący do rodziny agrestowatych (Grossulariaceae).
Jest jednym z wielu gatunków należących do rodzaju Ribes.
 Pochodzi z Europy Zachodniej, rozprzestrzenił się także w innych regionach.
 W Polsce roślina owocowa:
 jest powszechnie uprawiana w licznych odmianach na plantacjach,
hodowana także w przydomowych ogródkach.

 Porzeczka to wieloletnia, krzewiasta roślina,
uznawana spośród wszystkich roślin sadowniczych 
za najbardziej odporną na przemarzanie.
 Również kwiaty są mało podatne na uszkodzenia przez przymrozki.
Najlepiej rośnie na glebie żyznej, wilgotnej.


Porzeczka jest krzewem dorastającym do około 2 metrów wysokości,bez kolców.
Główne pędy są smukłe, najczęściej szarobrązowe,
 z korą brunatną do ciemnobrunatnej.
Liście skrętoległe, szerokości do 12 cm, 3–5-klapowane.
Kwiaty obupłciowe, miseczkowate, płatki drobne, barwy od żółtawej,
 przez zielonkawobrązową do czerwonawej,
 zebrane w grona zwykle odstające, działki nagie.
Owoce o charakterystycznych małych jagodach, czerwone,
białe lub rzadziej różowawe, wielonasienne.
 Kwitnienie rośliny przypada na kwiecień.
 Kwiaty równoczesne, zapylane przez błonkówki i muchówki.
Owoce dojrzewają wczesnym latem na przełomie czerwca i lipca.


Gatunek jest bardzo zmienny, tworzy liczne formy i mieszańce międzygatunkowe.
 Przy powstawaniu odmian uprawnych porzeczek prawdopodobnie brało udział kilka dziko rosnących gatunków europejskich i zachodnioazjatyckich.
 Oprócz typowych dla gatunku form krzewiastych uprawia się również formy szczepione na pniu, przeważnie na podkładce porzeczki złotej.
Porzeczki kolorowe mają bardzo zbliżone cechy botaniczne.
 Jagody rosną w gronach, w smaku są słodko-kwaśne.


Porzeczka czerwona' Roodneus'
Odmiana deserowo-przetwórcza.
Owoce:  ciemnoczerwone.  Grona długie.
Odmiana odporna na mróz i choroby.



Porzeczka biała 'Blanka'
Plenna odmiana, dająca duże, kuliste, żółtawo białe owoce, zebrane w długie grona.
Miąższ owoców słodko-kwaśny, łagodny.
Odmiana odporna na mróz i choroby.



Porzeczka różowa 'Ulubiena Lwowa'
Odmiana o wczesnej porze dojrzewania.
 Bardzo plenna.
 Owoce: Różowe duże i smaczne (słodkie)
Odmiana odporna na mróz i choroby.



Porzeczka daje cenne owoce, nadające się do spożycia na świeżo
 lub do przetworów: galaretek, dżemów, win i soków.
Jagody porzeczki zawierają cukier, pektyny, duże ilości witaminy C i witaminy PP.




Surówka z marchwi i porzeczek

50 dkg marchwi
20 dkg  porzeczek kolorowych
pół szklanki śmietany
cukier, pieprz, sól
Obraną marchewkę zetrzeć na tarce o średnich oczkach.
Porzeczki włożyć do małej miski, roztrzepać pałką i dodać do marchwi.
Surówkę wymieszać ze śmietaną,
doprawić do smaku cukrem, solą i pieprzem.

Np: podawać do dań z cielęciny i drobiu.








Ciepło i niezmiennie serdecznie Wszystkich pozdrawiam...:)



sobota, 6 lipca 2013

Lawenda

Lawenda (Lavandula) – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych.
 Obejmuje ponad 40 gatunków.
 Pochodzą one z obszaru śródziemnomorskiego od Wysp Kanaryjskich po Indie.
Wiecznie zielone krzewy o wonnym zapachu.
 Liście przeważnie kutnerowate o szarym zabarwieniu.
 Kwiaty drobne, purpurowe lub niebieskawe,
 zebrane w kwiatostany na długiej szypule.
 Posiadają podsadki. Podsadka – w botanice liść,
 z kąta którego wyrasta kwiatostan (lub część kwiatostanu).
 
Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia) -
 pochodzi z basenu Morza Śródziemnego (Francja, Hiszpania, Andora,Włochy).
 Lawendę wąskolistną uprawia się na szeroką skalę we Francji
 (głównie w Prowansji), Anglii, Ameryce Południowej.
 Rośliny uprawiane dla eterycznych olejków wykorzystywanych w kosmetyce.
 Stosowane są przeciwko molom odzieżowym, które odstraszają swoim zapachem.
Jest uprawiana w wielu krajach świata, również w Polsce.

Półkrzew o wysokości od 50 do 90 cm.
 Pędy wzniesione, w dolnej części zdrewniałe,
 górą zielone, pokryte srebrzystymi włoskami.
Liście naprzeciwległe, wąskolancetowate do równowąskich,
 całobrzegie o podwiniętych brzegach, całe pokryte srebrzystym kutnerem.
Kwiaty zebrane w poprzerywany kwiatostan.
 Kolor purpurowoliliowy do fioletowego, 
u podgatunków i odmian uprawnych także biały i różowy.
Kwitnie lipiec-sierpień. Lubi gleby przepuszczalne, łatwo ogrzewające się,
 dlatego przemysłowa uprawa jest rozwinięta na południu kraju.
 W surowe, bezśnieżne zimy przemarza, ale łatwo odbija,
 co jednak skutkuje zmniejszeniem plonu kwiatów.

Kwiaty lawendy lekarskiej zawierają przede wszystkim olejek eteryczny
        (w jego skład wchodzą:
 linalol, geraniol, furfurol, pinen, cyneol, borneol)                         
oraz barwniki (antocyjany), garbniki, cukry, związki mineralne.
 Mają działanie przeciwskurczowe, uspokajające i antyseptyczne.
Kwiaty służą do sporządzania toników dla wrażliwej i delikatnej skóry.
Wykorzystywana do nadawania zapachu pościeli i bieliźnie.
Roślina miododajna:
 w regionie śródziemnomorskim pszczoły produkują z lawendy miód.


Najbardziej znane w uprawie odmiany ozdobne:

Lawenda wąskolistna ( Lavandula angustifolia) -  'Munstead'
Zimozielony, niski półkrzew, ok. 40 cm wys. i 60 cm szer.
 Kwiaty niebiesko-purpurowe, pachnące, zebrane w kłosy.
Liście równowąskie, szarozielone.
 Kwitnie na przełomie czerwca i lipca.
Lubi stanowiska słoneczne i gleby z dostateczną zawartością wapna.
 Wymaga okrycia na zimę.

Lawenda wąskolistna ( Lavandula angustifolia) -  'Hidcote'
Zimozielony półkrzew dorastający do 0,4 m wys. i 0,6 m szer.
 Liście wąskie, szaro srebrzyste.
 Kwiaty pachnące, ciemnopurpurowe, zebrane w gęste kłosy.
 Kwitnie w końcu czerwca na początku lipca.
 Dobrze rośnie na glebach z dostateczną ilością wapna,
 na stanowiskach słonecznych.  Wymaga okrycia na zimę.
 

Lawenda jest rośliną silnie aromatyczną, ładnie pachną kwiaty i listki.
 Lawendowy zapach długo się utrzymuje w zasuszonych pędach i kwiatach.




Lawenda ma małe wymagania pokarmowe,
 charakteryzuje się znaczną odpornością na suszę.
 Wymaga słonecznego stanowiska oraz przepuszczalnej, ale żyznej gleby.
 Rozmnaża się przez wysiew nasion lub sadzonki.
Dla uzyskania zwartego pokroju i obfitego kwitnienia lawenda
 wymaga systematycznego przycinania.
 Wiosną należy usunąć tylko chore pędy i delikatnie skrócić
 pozostałe formując pokrój rośliny.
Istotne jest przycinanie roślin tuż po kwitnieniu.






Miłego i spokojnego weekendu wszystkim życzę:-)