wtorek, 29 listopada 2016

Winorośl właściwa


Winorośl właściwa (Vitis vinifera),
 nazywana także winoroślą winną, latoroślą winną –
 gatunek z rodziny winoroślowatych.
 Rośliny występujące w stanie dzikim i będące przodkami roślin uprawnych
 rosły niegdyś niemal w całym basenie Morza Śródziemnego,
 w rejonie Kaukazu i dalej na wschód po Turkmenistan.
 Winorośl uprawna, wyróżniana jako osobny podgatunek, rozprzestrzeniona została szeroko w postaci wielu odmian uprawnych na całym świecie.
 Od XIX wieku na znaczeniu zyskała hodowla nowych odmian, 
niekiedy krzyżówek międzygatunkowych,
 przede wszystkim w celu zwiększenia odporności na szkodniki i choroby winorośli 
oraz lepszego dostosowania do zróżnicowanych gleb.
 Winogrodnicy i naukowcy dążyli do jak najlepszego dostosowania
 uprawianych krzewów do potrzeb gospodarczych. 

Pnącze o długości do 10 m.
 Pień drewniejący, tęgi, może osiągać nawet 1,5 m obwodu.
 Kora szarobrązowa lub brunatna, podłużnie włóknista.
 Pędy są mniej lub bardziej bruzdowane, nagie lub z rzadka owłosione.
Pędy rozgałęziają się sympodialnie.
 Winorośl rosnąc czepia się podpór za pomocą widlasto
 rozgałęziających się wąsów czepnych,
 stanowiących właśnie takie zepchnięte na bok i zmodyfikowane pędy.
Liście pojedyncze, zwykle 3- do 5-klapowe, czasem dłoniastozłożone. 
Przylistki szybko odpadające.
 Kwiatostany wyrastają naprzeciw liścia i ich szypuła ma od 1 do 5 cm długości.
 Jest naga lub pajęczynowato owłosiona i nierzadko wyrasta na niej
 nierozgałęziony wąs czepny.
 Kwiaty są niepozorne, drobne, zwykle obupłciowe u podgatunku uprawnego,
osadzone są na szypułkach.
Mają wcześnie odpadający, drobny 5–działkowy kielich.
 Korona kwiatu składa się z 5 lancetowatych, żółtozielonych płatków,
 zrośniętych na szczycie.
 Podczas rozwoju owocu jest ona odrywana przez rozrastający się słupek,
 unoszona do góry i odpadająca.
Kwiaty są równoczesne, owadopylne lub samopylne.
 W Polsce kwitną od czerwca do lipca.
Owoc; kulista lub podłużna jagoda o średnicy do ok. 2 cm.
 Jest soczysta, słodka lub słodkokwaśna, u odmian uprawnych ma różne kolory –
 od jasnozielonkawego poprzez różowy i czerwony do niemal czarnego.
 Zawiera od 2 do 4 nasion.
 Nasiona mają kształt gruszkowaty lub owalny, mają dzióbek.
 Szypułka owocu wydłuża się i grubieje podczas owocowania.

 Winorośl właściwa jest szybko rosnącym, wieloletnim pnączem.
 Kwitnie na przełomie wiosny i lata.
 Owoce pojawiają się pod koniec lata i pozostają na roślinie do zimy.
 Jesienią liście przebarwiają się na kolor złocistożółty.


 Odmiany uprawne winorośli

W obrębie gatunku wyróżnia się kultywary, 
popularnie nazywane odmianami albo szczepami.
 Różnią się głównie owocami m.in. ich kolorem skórki, wyglądem,
 zapachem, smakiem, odpornością na warunki klimatyczne
 potencjalnym poziomem alkoholu i kwasowością.


Winorośl 'Kristaly'
Krzewy rosną silnie, plonują regularnie i obficie.
Owoce kuliste, średnie, jasnożółte, słodkie i smaczne, 
o nieco ziołowo-muszkatołowym posmaku.
Jedna z najwcześniej dojrzewających odmian deserowych,
owoce moga dojrzewać już w sierpniu.
 Krzewy są wytrzymałe na mróz,
 dlatego mogą być sadzone również w chłodniejszych regionach Polski.
 Są przeważnie odporne na choroby grzybowe, 
choć bywają porażane przez szarą pleśń. 





Winorośl 'Cascade'
Krzewy  rosną średnio silnie,mają tendencję do zagęszczania się.
Jagody są małe, granatowe do czarnofioletowych,
dojrzewają w drugiej połowie września.
Miąższ jest soczysty,sok słabo barwiący.
Znana od dawna i uprawiana odmiana przerobowa,
 wytrzymała na mróz i choroby.
 Nadaje się do uprawy także w chłodniejszych regionach Polski.

 

Z jagód wytwarza się przede wszystkim wina,
 poza tym wykorzystuje się je do bezpośredniego spożycia
 (także suszone jako rodzynki),
 do wyrobu soków, galaretek, dżemów, kwasu winowego i octu winnego.
 Z nasion tłoczony jest olej.
Z winogron pozyskuje się naturalne antyoksydanty (przeciwutleniacze).


 W sztuce chrześcijańskiej winna latorośl łączyła się z osobą Chrystusa,
 ideą nieśmiertelności i zmartwychwstania –
 jak np. latorośl w nagrobku Kazimierza Wielkiego na Wawelu.
 Jezus w przypowieściach przyrównuje siebie do krzewu winnego,
 a ludzi do latorośli;
jedne z nich zostają na krzewie i przynoszą owoce, 
inne zaś zostają obcięte i wrzucone w ogień.










Po prostu dobrego dnia życzę...pozdrawiam:)


 

czwartek, 24 listopada 2016

Kostrzewa (Festuca)

Kostrzewa (Festuca) –
 rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych.
 Należy do niego ok. 450 gatunków występujących w strefie 
klimatu umiarkowanego na całym świecie,
 w strefie międzyzwrotnikowej gatunki z tego rodzaju rosną w górach.
 W obrębie rodzaju wyróżnia się wiele gatunków zbiorowych,
 wiele taksonów jest morfologicznie bardzo podobnych.
 Ważnymi cechami diagnostycznymi jest układ pasm sklerenchymy na 
przekroju poprzecznym liścia oraz
sposób rozgałęziania się pędów wegetatywnych
 (śródpochwowe lub pozapochwowe).

 Gatunki występujące w stanie dzikim w Polsce:

  •  kostrzewa ametystowa (Festuca amethystina) -
 rzadko w Karpatach, podlega ochronie ścisłej
  •  kostrzewa barwna (Festuca picta) -
 występuje w Tatrach
  •  kostrzewa blada (Festuca pallens) - 
gatunek podlega ochronie ścisłej 
  •  kostrzewa czerwona (Festuca rubra) -
 może być wykorzystywana do trawników
  •  kostrzewa długolistna ( Festuca guestphalica) -
 rzadko, występuje na zach.i wsch
  •  kostrzewa Duvala (Festuca duvalii) -
 rzadko, środkowa i wsch.część kraju
  •  kostrzewa górska (Festuca drymeia) - 
wystepuje w Bieszczadach
  •  kostrzewa karpacka (Festuca carpatica) -
 w Karpatach
  •  kostrzewa leśna (Festuca altissima) -
 gatunek pospolity
  •  kostrzewa łąkowa (Festuca pratensis) -
    pospolity, jest jedną z najlepszych traw pastewnych
  •  kostrzewa makutrzańska (Festuca makutrensis) -
 na murawach kserotermicznych - Wyżynie Lubelskiej, Roztoczu
  •  kostrzewa murawowa,k.szczeciniasta (Festuca trachyphylla) -
 głównie na nizinach
  •  kostrzewa nibydalmacka (Festuca pseudodalmatica) - 
bardzo rzadko, 
rośnie tylko w Bramie Krakowskiej i na Wyżynie Miechowskiej
  •  kostrzewa nibyowcza (Festuca pseudovina) - 
południowy wschód kraju
  •  kostrzewa niska (Festuca airoides) -
 wystepuje w górach
  •  kostrzewa olbrzymia (Festuca gigantea) - 
jest gatunkiem pospolitym na stanowiskach naturalnych,
 jest również rośliną ozdobną
  •  kostrzewa owcza (Festuca ovina) -
 pospolicie na terenie całego kraju
  •  kostrzewa pstra (Festuca versicolor) -
tylko w wyższych partiach Karpat i Sudetów. W Tatrach jest pospolity
  •  kostrzewa różnolistna (Festuca heterophylla) -
 pospolity występuje w zachodniej części kraju. Jest rośliną pastewną i gazonową. 
Takson rodzimy.
  •  kostrzewa trzcinowa, k. trzcinowata (Festuca arundinacea) -
pospolicie na całym niżu polskim, w szerokim zakresie podgatunków i odmian,
 także uprawnych
  •  kostrzewa walezyjska (Festuca valesiaca) - 
rzadko, rośnie w południowej części nizin. Roślina stepów, 
widnych lasostepów i półpustyni. Apofit. 
 
 
 
 Kostrzewa popielata, kostrzewa sina (Festuca cinerea) –
 gatunek trawy z rodziny wiechlinowatych (Poaceae).
 W stanie naturalnym występuje na terenie południowo-zachodniej Europy.
 W Polsce uprawiana jako ozdobna.
 
 Trawa wieloletnia, zimozielona.
Tworzy zwarte, kuliste kępy wysokości ok. 25 cm, 
w zarysie kuliste, lekko spłaszczone.
Liście proste, sinoniebieskie.
Kwiaty zebrane w liczne, 
drobne kwiatostany (luźne wiechy) długości do 20 cm.
 Kwitnie od maja do czerwca.
 
 Festuca glauca 'trwa niebieska'
Gatunek naturalnie nie wystepuje w Polsce.
Taksonomia tej grupy kostrzew jest zawiła.
Jest dość różnorodny,często o przeróżnych odcieniach.
Wyselekcjonowane odmiany tej kostrzewy np.:
 Auslese , Bergsilber , Blauglut , Blue Select , Bofinger , Elijah , Elijah Blue , Festina,
nowych odmian tej kostrzewy ciągle przybywa.
 

Kostrzewa sina 'Elijah Blue'
Bylinowa, kępkowa trawa o szaroniebieskich liściach.
Roślina osiąga wysokość ok. 20 cm, a jej szerokość wynosi 25 cm.
 Kwiatostany, które pojawiają się w maj/czerwiec.
  Bylina ta wymaga stanowiska słonecznego oraz
 przepuszczalnego podłoża z domieszką piasku.
 Znosi suszę.
 Nadaje się do ogrodów skalnych,
 nasadzeń naturalistycznych w miejscach suchych.
 Co kilka lat trzeba ją odmładzać, dzieląc kępy.




Potrzebuje gleb lekkich, przepuszczalnych, piaszczystych i próchnicznych.
 Preferuje stanowiska nasłonecznione, ciepłe, suche, osłonięte od wiatru.
 Na glebach żyznych i wilgotnych roślina żyje znacznie krócej.












Miłego dnia życzę, pełnego radości i uśmiechu! Pozdrawiam:-).


niedziela, 13 listopada 2016

Jabłoń domowa

Jabłoń domowa (Malus domestica) –
 gatunek rośliny z rodziny różowatych.
Jest to gatunek który powstał w wyniku samoczynnego krzyżowania dwóch
 dziko rosnących na Kaukazie jabłoni -
(Jabłoń niska, rajska jabłoń (Malus pumila)) oraz
 (Jabłoń dzika, płonka (Malus sylvestris))
 a następnie w wyniku działań hodowlanych człowieka uzupełnionego o geny 
kilku innych naturalnie występujących w Azji i Europie gatunków.
 Należy do najbardziej popularnych w uprawie drzew owocowych 
w strefie klimatu umiarkowanego.
Drewno jabłoni używane jest w stolarce.


Drzewo osiągające 5-12 m wysokości, z szeroką i gęstą koroną.
Liście: pojedyncze, owalne, osiągają 5-12 cm długości i 3-6 cm szerokości.
Osadzone są na ogonku długim na 2-5 cm.
 Koniec blaszki liściowej jest zaostrzony, brzeg liścia jest piłkowany.
Kwiaty: Rozwijają się wiosną równocześnie z liśćmi.
 Korona pięciopłatkowa, płatki biało-różowe, wyraźne słupki i żółte pylniki.
 Jabłoń może zapylać się własnym pyłkiem choć najczęściej 
wymaga zapylenia krzyżowego.
Owoc: jabłkowaty, potocznie nazywany jabłkiem.
 Dojrzewa jesienią.
 Zwykle kulisty, różnobarwny (zielony, żółty, czerwony lub żółty z rumieńcami).
 Miąższ znacznie zróżnicowany pod względem smaku,
 aromatu, słodyczy, konsystencji.


Jest gatunkiem łatwo się krzyżującym z innymi jabłoniami
 przez co spotyka się czasem mieszańce wzdłuż dróg,
 w zadrzewieniach śródpolnych i w czyżniach.
 Kwitnie na przełomie od kwietnia i maja.
Jest rośliną owadopylną i miododajną.
W uprawie są liczne odmiany hodowlane jabłoni domowej;


Jabłoń 'Cesarz Wilhelm'
Stara(niemiecka) odmiana jabłoni, dorasta do 3-4 m wysokości.
 Drzewa rosną bardzo silnie, tworzą wysokie i rozłożyste korony.
Owoce o grubej, zielonożółtej skórce, z silnym czerwonym rumieńcem.
 Miąższ żółty, soczysty, gruboziarnisty,
 kruchy, winno - słodki, o korzennym aromacie.
Owoce dojrzewają w końcu września lub na początku października.
Są przydatne do przerobu i jako owoc deserowy.

 Preferuje stanowiska słoneczne,
 glebę przeciętną ogrodową, piaszczystą lub gliniastą,
 umiarkowanie wilgotną o odczynie kwaśnym.
 Odmiana odporna na mrozy.




Owoce spożywane są surowe i w postaci 
(soki, kompoty, nadzienia do ciast).
 Mają znaczne walory odżywcze. 
Obfitują w witaminy, cukier, pektyny, 
substancje aromatyczne i sole mineralne.














 Miłego wieczoru, dobrego nowego tygodnia...pozdrawiam:)