piątek, 22 listopada 2013

Pietruszka

Pietruszka zwyczajna (Petroselinum crispum) –
 gatunek rośliny dwuletniej z rodziny selerowatych.
 Znana roślina pochodzi z obszarów Morza Śródziemnego.
 w stanie dzikim rośnie na nieużytkach i skalistych stokach
 m.in. w europejskich krajach południowych.
 Uprawiana była już w starożytności jako roślina ozdobna, jadalna i lecznicza.

Pietruszka korzeniowa to dwuletnia roślina,
 jednak w wielu krajach (w tym w Polsce)
 uprawia się ją jako roślinę jednoroczną na nać i dla cennego korzenia.
Rośliny dwuletnie mogą osiągać wysokość do 90cm i mają wniesiony,
 rozetowy pokrój.
Część podziemną tworzy twardy korzeń palowy o białym miąższu
 (korzeń jest częścią jadalną).
Liście pietruszki są ciemnozielone, gładkie i charakterystyczne -
 podwójnie lub potrójnie pierzaste.
Drobne, zielonożółte kwiaty tworzą baldachy złożone.

Dopiero w drugim roku rośliny wydają pędy kwiatowe,
 kwitną, a potem owocują.
W owocach znajdują się miniaturowe nasiona  jest ich dużo.
 Roślina wytwarza intensywny zapach. 
Lubi gleby lekkie i przepuszczalne.
 Stanowiska jasne, dobrze oświetlone do półcienistych.
 Podczas suszy wymaga obfitego nawadniania.
 Jest wytrzymała na niskie temperatury.
Zwykle wysiewa się ją w terminie kwiecień - maj
 a zbiór korzeni przypada na październik - listopad.
 Korzenie późnych odmian dobrze zimują w gruncie.
Liście pietruszki nadają się do mrożenia, a także na susz.

Odmiany uprawne:

Pietruszka korzeniowa:
 wczesne, średnio późne, późne - (do zimowania w gruncie)
Pietruszka naciowa: 
 liście gładkie  lub liście kędzierzawe.
 
Odmiany różnią się pokrojem, wysokością,
 a także barwą i kształtem liścia.
Liście pietruszki zarówno korzeniowej, 
jak i naciowej używane są do dekorowania potraw,
również jako środek aromatyzujący.
 
 Liście pietruszki naciowej są bogatym źródłem soli mineralnych
zwłaszcza wapnia, potasu, fosforu, żelaza,
dostarczają także witamin z grupy B (B1, B2, B6).
Ponadto stanowią one jedno z najbogatszych źródeł witamniny C.
Olejek eteryczny, który znajduje się w całej roślinie,
 zawiera głównie apiol, mirystycynę  i pinen,
dzięki którym pietruszka ma 
właściwości moczopędne, dezynfekujące,
 co zwiększa zainteresowanie tą rośliną
w ziołolecznictwie.
Ponadto pietruszka jest źródłem flawonoidów (apigeniny i luteoliny), 
wykazujących właściwości diuretyczne,
spazmolityczne, wpływające korzystnie na krążenie;
 flawonoidy te są także antyoksydantami.
Ze względu na tak wiele walorów pietruszki naciowej warto uprawiać tą roślinę.
 
 Pietruszka naciowa - liście kędzierzawe
 

Pietruszka naciowa - liście gładkie
 
 
Pietruszka jest surowcem zielarskim często stosowanym
 w leczeniu szerokiej gamy dolegliwości.
Jest rośliną o wielkich wartościach leczniczych.
 Zarówno korzenie, jak owoce pietruszki i ich przetwory.
stosuje się jako lek moczopędny, leczenie stanów zapalnych nerek i pęcherza.
Korzeń, owoce, a także specyfiki stworzone na bazie pietruszki 
działają moczopędnie, wiatropędnie,
 przeciwstresowo, a także poprawiają trawienie i pobudzają apetyt.
 
 

Niezmiennie ciepłe pozdrowienia dla wszystkich...-:).
 
 

poniedziałek, 11 listopada 2013

Macierzanka tymianek

Macierzanka tymianek (Thymus vulgaris) – 
gatunek rośliny należący do rodziny jasnotowatych.
 Nazywany jest też tymiankiem pospolitym, tymiankiem właściwym.
 Pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego,obecnie rośnie dziko w Maroku,
 Grecji, Turcji, Włoszech i Hiszpanii.
W Polsce spotyka się go jako zdziczały, lecz rzadko.
 Jest uprawiany w wielu regionach świata.

Niska wieloletnia krzewinka dorastająca do 20-30 cm wys.
 Łodygi wyprostowane lub łukowato podnoszące się,
 silnie rozgałęzione, 4-kanciaste, popielato-szaro owłosione,
 u podstawy drewniejące.
Liście owalnopodłużne, ułożone naprzemianlegle.
 Kwiaty drobne, różowe, fioletowe do białych, 
zebrane w kątach liści u szczytu łodyg.
 Kwitnie od maja do października.

Tymianek możemy uprawiać poprzez wysiew nasiona wprost do gruntu.
Stanowisko powinno być słoneczne,
 ciepłe i zaciszne o wystawie południowej i południowo- wschodniej.
Podłoże przepuszczalne, piaszczyste, suche oraz wapienne.
Może rosnąć na jednym miejscu nawet 3-4 lata.
Rozmnażanie i odmładzanie przez podział starszych kęp 
 na mniejsze sadzonki i posadzenie na nowym miejscu.
W mroźne zimy tymianek może przemarzać - głównie młode rośliny,
 dlatego warto o nie szczególnie zadbać i okrywać.



W ciągu roku zbiór ziela tymianku powinien być przeprowadzony dwukrotnie,
 pierwszy znaczący w maju,
jeszcze przed kwitnieniem, a drugi w sierpniu/wrześniu.
 Należy zaznaczyć,
że pierwszego zbioru dokonujemy w drugim roku uprawy.
Ziele ścinamy  na wysokości do około 10 cm nad ziemną, 
a więc powyżej zdrewniałych pędów.
 Termin drugiego cięcia powinien być przestrzegany, nie należy opóźniać zbioru,
 ponieważ późniejsze cięcie negatywnie wpływa na zimowanie rośliny,
która  nie zdąży się zregenerować.
 Poza tym ziele tymianku możemy pozyskiwać na bieżąco, w razie potrzeby.


Tymianek, podobnie jak inne zioła zawierające olejki eteryczne,
 suszy się szybko w przewiewie, w cieniu i w temperaturze nie wyższej niż 30° C,
 rozłożone cienką warstwą 
albo też powiązane w luźne pęczki zawieszone na sznurze.
 Po wysuszeniu osmykuje się łodyżki z liści i kwiatków, wsypuje bezzwłocznie, 
możliwie w całości i bez rozdrobnienia, do szczelnie zamykających się naczyń.

Tymianek jest rośliną leczniczą,
 ma działanie bakterio- i grzybobójcze oraz wykrztuśne.
Olejek eteryczny tymianku,
 a przede wszystkim zaś zawarty w nim tymol i karwakrol,
 działają wybitnie bakteriobójczo na wszystkie
 niemal drobnoustroje groźne dla człowieka.
 Używa się go przy kaszlu, dolegliwościach gardła 
(kaszel, chrypka) do poprawiania apetytu a także trawienia.
 Zawarte w liściach substancje wykazują również działanie przeciwutleniające.


Mamy listopad i warto mieć pod ręką tabletki do ssania :
Tymianek i Podbiał


Wskazaniami do stosowania Tymianku i Podbiału są:
 chrypka i suchy uporczywy kaszel.
 Pomocniczo preparat stosuje się w leczeniu
 nieżytów błon śluzowych górnych dróg oddechowych,
 jamy ustnej i gardła.

Ze względu na swój wyjątkowy,
 silny aromat aktualnie stosuje się tymianek jako przyprawę,
 zwłaszcza w kuchni francuskiej i nie tylko ja też go stosuję.





Miłego i udanego poniedziałku życzę...:-))




sobota, 9 listopada 2013

Kocimiętka

Kocimiętka (Nepeta) –
 rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych.
 Rodzaj obejmuje ponad 200 gatunków pochodzących z umiarkowanych
 stref Europy i Azji oraz gór Afryki.
 Szczególna różnorodność gatunków występuje
 w rejonie śródziemnomorskim i na wschód aż do Chin.
 Niektóre gatunki rozpowszechniły się na nowych obszarach,
 w tym zawędrowały do Ameryki Północnej.
 

Gatunkiem typowym jest Nepeta cataria - Kocimiętka właściwa.
 Występuje w Ameryce, Azji i Europie. W Polsce gatunek niezbyt pospolity.
Bylina, hemikryptofit, chamefit. Rośnie na glebach mineralnych,
 na stanowiskach osłonecznionych i lekko zacienionych.
 Można ją spotkać na poboczach dróg, w ruinach, w zaroślach,
 przy zabudowaniach i płotach oraz na polach uprawnych (chwast).
Roślina zielna o przyjemnej, cytrynowej woni,
 kwitnie biało lub różowo od czerwca do sierpnia.
Liście wydzielają miętowo-cytrynowy zapach,
 który przyciąga koty (stąd nazwa –
 koty baraszkując w tej roślinie bardzo często doszczętnie ją niszczą).
Roślina miododajna -  przyciąga nie tylko pszczoły ale i inne owady.
 Roślina występuje też pod nazwą nepeta,
 która pochodzi od rzymskiego miasta Nepi.
 Rzymianie uprawiali ją w swoich ogrodach i używali jako przyprawy
 do potraw oraz do celów leczniczych.
 
Kocimiętka Mussina (Nepeta mussinii) – efemerofit –
 gatunek roślin obcego pochodzenia,
 który przypadkowo został zawleczony i – zwykle przejściowo –
 występuje we florze danego kraju lub obszaru.
Występuje w stanie dzikim w Polsce.

Aromatyczna bylina ozdobna pochodząca z Zakaukazia i Azji Mniejsze,
 u nas uprawiana w ogrodach.
Tworzy gęste kępy 25-30 cm wysokości.
 Kwitnie od maja do września.
 Kwiaty ma fioletowe lub niebieskie, liście szarozielone.
 Lubi stanowisko słoneczne. Dobrze rośnie na każdej glebie.
 Doskonała jako roślina wypełniająca na dużych rabatach bylinowych,
 ze względu na dekoracyjne ulistnienie przez cały okres wegetacyjny,
 również do ogrodów skalnych. Rozmnaża się ją przez podział rozrośniętych kęp.

Chociaż mamy już listopad - nie zakończyła kwitnienia:


Kocimiętka skutecznie odstrasza także niektóre owady:
 muchy bolimuszki kleparki, muchy domowe, komary i karaczan.




Pozdrawiam... życzę miłego i pogodnego weekendu -:)).