wtorek, 29 marca 2016

Kosaciec żyłkowany

Kosaciec żyłkowany (Iris reticulata) -
 gatunek roślin cebulowych należący do rodziny kosaćcowatych.
Rodzimy obszar występowania to rejon: Azja Mniejsza i Kaukaz.
Bylina cebulowa, rośnie na skalistych zboczach, w zaroślach itp.


 W Polsce irysek żyłkowany jest uprawiany w ogrodach.
Cebulki byliny są wydłużone i okryte białawą łuską.
Liście są wąskie, zielone i rozpoczynają wzrost w czasie kwitnienia by
 dalej rosnąć po kwitnieniu.
Pędy niskie, 10-15 cm zakończone pojedynczym lub po dwa na pędzie kwiatem.
Kwiat ma sześć płatków, trzy odgięte do dołu, a trzy pionowo wzniesione,
 które są zazwyczaj mniejsze niż te odgięte do dołu.
Kwitnie bardzo wcześnie (tak jak krokus,przebiśnieg), w zależności od roku,
 od lutego do kwietnia.
 Może przez wiele lat rosnąć w jednym miejscu.
 Roślina w okresie letnim przechodzi spoczynek.
Liście zanikają w czerwcu.
 Cebula mateczna jest zastępowana cebulami zastępczymi,
te mogą być zbyt drobne i nie kwitnąć w kolejnym roku a
 dopiero po 2-3 latach wegetacji.
 

Kosaciec żyłkowany - to jedna z najwcześniej kwitnących roślin.
W uprawie znajdują się odmiany barwne o kwiatach;
 czerwonopurpurowych lub w różnych odcieniach niebieskofioletowych.
 Kwiaty w różnym stopniu niebieskie lub fioletowe często z plamkami i cętkami,
 mają fiołkowy zapach.W tej grupie znajdują się nie tylko odmiany, ale i krzyżówki.
  Nadają się na rabaty złożone z niskich bylin, do ogródków skalnych.

Najbardziej popularne odmiany:

  • Iris reticulata 'Cantab '- jasnoniebieski
  • Iris reticulata ' Purple Gem '- fioletowy
  • Iris reticulata 'Katharine Hodgkin' – blado niebieski i żółty
 
Kosaciec żyłkowany 'Katharine Hodgkin'
 
 
 
 
 Preferuje stanowiska ciepłe, słoneczne lub półcieniste.
 Gleba żyzna, przepuszczalna, w okresie wegetacji wilgotna,
 w okresie spoczynku letniego możliwie sucha;
 odczyn obojętny lub lekko zasadowy. Warto nawozić.
Gatunek wystarczająco mrozoodporny dla uprawy w Polsce.








Pozdrawiam, udanego nowego tygodnia życzę:)

piątek, 25 marca 2016

Głodek

Głodek (Draba) –
 rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych.
 Według niektórych ujęć taksonomicznych należy do niego ok. 300 gatunków roślin
 występujących głównie w arktycznych i północnych rejonach półkuli północnej,
 oraz w górach.

 W Polsce  w stanie dzikim występują :
  •  Głodek mrzygłód (Draba aizoides)
  • Głodek żółty (Draba nemorosa)
  • Głodek kutnerowaty (Draba tomentosa)
  • Głodek karyntyjski (Draba siliquosa)
  • Głodek mroźny (Draba dubia)
  • Głodek murowy (Draba muralis)- gatunek obcego pochodzenia

Oprócz gatunków należących do flory Polski, inne są uprawiane,
 byliny ozdobne np:
  •  Draba sibirica (głodek syberyjski)
  • Draba cuspidata (głodek ostrokończysty)
  • Draba lasiocarpa (głodek kosmaty)
  • Głodek wełnistoowockowy (Draba lasiocaroa)
  • Głodek kaukaski (Draba bruniifolia)

 Głodek kaukaski (Draba bruniifolia) –
 gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych.
Jest to bylina występująca w naturze na niektórych Wyspach Egejskich, 
w Turcji, w rejonie Kaukazu.
 Rośnie w obszarach górskich,na zboczach i piargach.
 Kwitnie wiosną – od marca do kwietnia.
Gatunek jest poza tym rozpowszechniony w uprawie,
 sadzony w ogrodach skalnych.
 Jest to także roślina miododajna.
Gatunek jest bardzo zmienny, wyróżnia się w jego obrębie 3–6 podgatunków.

Niska roślina darniowa, mało wymagająca bylina do ogrodów skalnych.
Tworząca kępy i rozległe kobierce o wysokości 5-10 cm.
Liście skupione w przyziemnej różyczce liściowej.
 Mają kształt igiełkowaty – są równowąskie i sztywne,
 osiągają do 1 cm długości i 0,2 cm szerokości.
Kwiaty zebrane po 8–16 w luźny,
 baldachogroniasty kwiatostan rozwijający się 
na szczycie głąbika osiągającego do 8, rzadziej 10 cm wysokości.
 Głąbik bywa nagi lub okryty długimi włoskami.
 Kielich złożony z 4 jajowatych działek o długości 3 mm, na brzegach przejrzystych.
 Cztery płatki korony są jasnożółte, jajowate i osiągają do 6 mm długości.
 Pręciki osiągają do 3 mm długości, słupek do 0,7 mm długości.
Owoc jajowata,owłosiona łuszczynka.

Bylina łatwa w uprawie, o bardzo niewielkich wymaganiach uprawowych.
Kwitnie bardzo wcześnie, już od marca.




Głodek kaukaski - zalicza się go do najładniejszych głodków.
Najlepiej rośnie na słonecznych stanowiskach oraz przepuszczalnym podłożu.
 W naszych warunkach klimatycznych zimuje bardzo dobrze.
Głodek to idealna bylina do sadzenia na murkach i skarpach kwiatowych.
 Efektownie wygląda, gdy wypełnia szczeliny między kamieniami.
 Może być uprawiany zarówno pojedynczo,
 jak i w małych grupach po 2-3 rośliny razem.






Radosnych Świąt Zmartwychwstania Pańskiego,
smacznego jajka oraz błogosławieństwa Bożego
w tym szczególnym czasie.




 Pozdrawiam serdecznie,miłego i spokojnego weekendu życzę:)
 


niedziela, 13 marca 2016

Szczypiorek

Czosnek szczypiorek
nazywany w skrócie szczypiorkiem lub szczypiorem (Allium schoenoprasum) –
 gatunek rośliny z rodziny czosnkowatych.
 W stanie dzikim jest szeroko rozprzestrzeniony na kuli ziemskiej.
 Występuje w Europie, Azji i Ameryce Północnej.
Jest też powszechnie uprawiany w wielu krajach świata.
 Znany był już w starożytności.
 W Europie jego uprawa rozpowszechniła się w XVI wieku.
W Polsce jest uprawiany jako warzywo.
 
 
 Szczypiorek jest wieloletnią byliną o krótkim poziomym kłączu,
 na którym tworzą się pączki-cebulki wyrastające w liście i pędy kwiatostanowe.
 Z czasem tworzy kępki, a następnie darń, 
która jest gęstsza gdy nie dopuszcza się do kwitnienia.
Ozdobę rośliny stanowią kuliste kwiatostany barwy lila,
 które pojawiają się od maja, ale tylko na pędach, które nie były ścinane.
Zwabiają pszczoły i inne owady zapylające.
 
 
 Szczypiorek rozmnaża się z siewu wprost do gruntu na miejsce stałe,
 z rozsady lub wegetatywnie przez podział kępek.
Kępy dzieli się wiosną lub w sierpniu, przed przejściem w spoczynek fizjologiczny.
 Rozpoczyna wegetację wczesną wiosną,
 jednak szybciej rośnie dopiero gdy temperatura osiąga  około 15°C.
 Zbiór szczypiorku uprawianego w gruncie rozpoczyna się
 w drugim roku jego uprawy.
 Po ścięciu liście szybko odrastają i następny plon osiąga się po upływie miesiąca.
Jest odporny na niedobór wody i wystarczająco mrozoodporny
 dla zimowania w gruncie.
Preferuje miejsca słoneczne, gleby przepuszczalne i dostatecznie wilgotne.
Jesienią, przy umiarkowanej temperaturze, 
szczypiorek zapada w miesięczny okres spoczynku fizjologicznego.
 Z racji, że kończy się on już w październiku, to zimą może być łatwo pędzony.
 Nadaje się do uprawy w ogrodzie, w skrzynkach i doniczkach.
 Co 2-3 lata należy kępę szczypiorku wykopać i rozdzielić cebulki, 
gdyż ulega ona nadmiernemu zagęszczeniu.


Szczypiorek powinno się systematycznie ścinać,
 ale jego kwiatostany są tak ładne,
 że często traktowany jest  jako ozdoba ogrodu.




Liście szczypiorku są użytkowane niemal wyłącznie jako warzywo przyprawowe.
 Mogą być składnikiem sałatek itp.
 Mają specyficzny aromat podobny do szczypioru zwykłej cebuli ale nie są ostre,
 są bardziej sztywne, twarde i oczywiście mają o wiele mniejszą średnicę.
Jest popularnym, 
wykorzystywanym już od starożytności warzywem przyprawowym
 o właściwościach leczniczych.
Liście zawierają dużo witaminy C (50-100 mg w 100 g), 
karoten, witaminę B2, sód, wapń, potas, fosfor i żelazo.
 Przyspiesza trawienie, obniża ciśnienie, wzmaga apetyt.
 
 
 
 
 
 
 
Pozdrawiam, miłego i spokojnego tygodnia życzę:))).




piątek, 4 marca 2016

Miodunka (Pulmonaria)

Miodunka (Pulmonaria) -
 rodzaj roślin należący do rodziny ogórecznikowatych.
 Na świecie występuje 16 gatunków, w Polsce są 4 gatunki dziko rosnące.

  Gatunki występujące w Polsce to nieduże byliny o owłosionych pędach.
Ich kwiaty koloru białego lub niebiesko-purpurowego mają promienistą i lejkowatą koronę z rąbkiem znacznie szerszym od rurki.
 Zalążnia już w czasie kwitnienia jest podzielona na cztery komory, 
z których powstają potem 4 rozłupki.
Szyjka słupka wyrasta w zagłębieniu pomiędzy komorami zalążni.
 Kielich podzielony co najwyżej do połowy. Posiadają elajosom.
(Elajosom - (ciałko tłuszczowe) – obfitujący w tłuszcze i węglowodany wyrostek nasion lub owoców niektórych roślin.
 Stanowi pokarm dla mrówek,
 które przyczyniają się w efekcie do rozprzestrzeniania takich nasion.
Elajosomy, poza pożywnymi tłuszczami i węglowodanami, 
zawierają m.in. witaminy B i C oraz wabiący mrówki kwas rycynolowy).
Gardziel korony bez osklepek,
 zamiast nich posiadają wewnątrz korony 5 łukowatych owłosionych linii.

W Polsce w stanie dzikim występują gatunki:

Miodunka ćma (Pulmonaria obscura)- gatunek pospolity na całym terenie.
Łodyga gęsto owłosiona szczeciniastymi włoskami różnej długości.
Liście obustronnie owłosione włoskami różnej długości, 
z pojedynczymi dłuższymi szczecinkami;
spodnia strona wyraźnie gęściej owłosiona włoskami gruczołowatymi,
ze słabo wyróżniającym się zróżnicowaniem włosków na długi i krótkie.
Blaszka w nasadzie sercowata; bez plam lub z niewyraźnymi;
 ogonek liściowy dłuższy od blaszki, nieoskrzydlony (lub niewyraźnie).
Kwiaty dwubarwne; młode kwiaty są różowoczerwone, starsze czerwonofioletowe.
Siedlisko: Wilgotne lasy liściaste i zarośla.

 Miodunka plamista, m. lekarska (Pulmonaria officinalis) -
gatunek w kraju jest rzadki, występuje głównie w części zachodniej i na Pomorzu.
Łodyga: soczysta, wzniesiona, pojedyncza, lub słabo rozgałęziająca się,
 kanciasta i cała silnie, gruczołowato owłosiona.
 Pod ziemią występuje czarne i silnie rozgałęzione kłącze.
Liście: jajowate i zaostrzone
 liście odziomkowe o szerokości mniej więcej równej ich,
 rozwijają się wczesną wiosną, równocześnie z kwiatami.
Charakterystyczna cechą tego gatunku miodunki jest występowanie
 na górnej stronie wszystkich liści jasnych, srebrzystych plam.
Kwiaty: dwubarwne i różnosłupkowe (heterostylia): 
młode kwiaty czerwone, później stają się fioletowe.
Występowanie: Mniej i bardziej wilgotne lasy liściaste i zarośla.
Uprawiana jest jako roślina ozdobna ze względu na swoje 
dwubarwne kwiaty i plamiste liście.

 Miodunka ćma i Miodunka plamista -
 kwitnie wczesną wiosną – od marca do maja.
 Miodunki  jedne z najpiękniejszych bylin,
 zakwitających i rozwijających liście wczesną wiosną,
 jeszcze przed rozwinięciem liści przez drzewa, pod którymi rośnie.
 Kwiaty  są  miododajne  i zapylane przez błonówki.
Surowiec zielarski: ziele (Herba Pulmonariae) miodunki ćmy,
 oraz miodunki plamistej zawiera:
 saponiny, flawonoidy, kwasy organiczne, śluzy, sole mineralne,
 oraz ok. 2,5% krzemionki.
Działanie : korzystnie wpływa na drogi oddechowe, 
przyspiesza gojenie się uszkodzonej tkanki płuc,
 zwapnienie ognisk gruźliczych, usuwanie wydzielin z górnych dróg oddechowych, pobudza ruchy ich nabłonka rzęskowego.
 Stosuje się ją, przeważnie w mieszance z innymi ziołami, 
jako środek wykrztuśny przy przewlekłym nieżycie oskrzeli
 oraz pomocniczo przy gruźlicy i zapaleniu płuc.
Zbiór i suszenie : zbiera się całe ziele od marca do maja i suszy cienką warstwą.

 Miodunka wąskolistna (Pulmonaria angustifolia) -
Spotykana:Jasne obrzeża lasów, zarośli, polany, miejsca raczej suche, nasłonecznione; preferuje gleby zasadowe i obojętne.
Roślina zielna o wysokości 10 – 35 cm, z krótkim kłączem.
Liście owłosione szczeciniasto i szorstko.
Liście odziomkowe: wąskie, długie, od 5 do 10 razy dłuższe niż szerokie,
 lancetowate, najszersze w połowie długości, zaostrzone,
 z nasadą przechodzącą w długi ogonek.
 Liście łodygowe: mniejsze, siedzące, skrętoległe.
Kwiaty:kwiatostan z początku gęsty, później luźny.
 Kielich rurkowaty, szczeciniasto owłosiony, z pięcioma ząbkami.
 Korona początkowo karminowoczerwone, potem lazurowoniebieskie, 
płytko rozcięta na 5 zaokrąglonych łatek, naga.
Owoc:Jajowata, gładka rozłupka. Nasiona z elajosomem, rozsiewane przez mrówki.
Kwitnie w kwietniu i maju.
 Rośnie na glebach suchych i świeżych, żyznych, o odczynie obojętnym.
 Preferuje półcień. 

 Miodunka miękkowłosa (Pulmonaria mollis) -
 roślina wieloletnia, spotykana rzadko.
Występowanie:głównie na południowym-wschodzie Polski.
 Widne i suche lasy (zwłaszcza dąbrowy), zarośla, okrajki, zbocza.
Łodyga:wzniesiona, silnie lepko owłosiona.
Liście:odziomkowe podługowato-jajowate, łodygowe jajowato-lancetowate.
 Szerokości od 2 – 4 cm, owłosione.
Kwiaty początkowo czerwone, potem niebieskofioletowe.
 W Polsce kwitnie od kwietnia do maja.
 Preferuje gleby zasadowe.

 Miodunka ma kwiaty fioletowe różowe, 
purpurowofioletowe, różowawo-czerwone,
 a nawet niebieskie, zależnie od fazy rozwoju kwiatu i odczynu podłoża.
 Barwnik w kwiecie miodunki zmienia barwę zależnie od kwasowości.

 Miodunka pstra (Pulmonaria saccharata) - 
 gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny ogórecznikowatych.
Pochodzi z Europy.Jest najstarszą uprawianą miodunką o pstrych liściach.
Bylina ta charakteryzuje się krótkim, pełzającym kłączem,
 z którego wyrastają zwarte kępy liści.
 Wiosną tworzy gęste rozety liści odziomkowych, osadzonych na długich ogonkach.
 Blaszki liściowe miodunki są dosyć duże, w zarysie jajowato-lancetowate,
 na końcach zaostrzone, w dotyku lekko szorstkie.
 Górną powierzchnię zielonych liści pokrywają oryginalne, srebrzyste plamki,
 od spodu liście są jasnozielone, owłosione.
 W marcu ze środka rozet wyrastają ulistnione, mięsiste i kanciaste pędy, do 30 cm wysokości, zakończone na szczycie gęstymi kwiatostanami.
 Listki łodygowe, w odróżnieniu od odziomkowych, są siedzące.
 W okresie kwitnienia miodunki, występuje u nich zjawisko heterostylii czyli kwiaty
 są dwubarwne i różnosłupkowe
(młode kwiaty w pąkach są różowe później przebarwiają się na fioletowo
 i ostatecznie na niebiesko).
 Kwiaty stanowią pożytek dla pszczół oraz wielu innych owadów,
 szukających pokarmu po wiosennym przebudzeniu z zimowego odrętwienia.
 Miodunki kwitną nieprzerwanie od marca do maja, 
później zdobią ogród aż do zimy mozaiką nakrapianych liści.
 Z zawiązanych nasion wokół roślin matecznych kiełkują i wyrastają rośliny potomne,
które można łatwo wykopać i wykorzystać do założenia kolejnych, 
wabiących owady rabat.
Zabiegiem odmładzającym i poprawiającym kondycję,
 jest przesadzanie co kilka lat na nowe miejsce.
Miodunka pstra jest dość odporna na mróz, 
jednak młode rośliny posadzone pod koniec lata lub jesienią lepiej jest okryć.
Bylina może być porażana przez mączniaka.



 Według literatury zielarskiej ziele miodunki zawiera dużo rozpuszczalnej krzemionki, garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne i sole mineralne.
 Miodunka jest nazywana płucnikiem lub zielem płucnym ze względu 
na dobry wpływ na płuca.
 Najważniejszym składnikiem jest rozpuszczalna krzemionka,
 która stosowana jest w celu zapobiegania zmianom jakie zachodzą w organizmie
 wraz z wiekiem. 


W przypadku leczenia schorzeń układu oddechowego miodunka wykazuje synergizm z podbiałem, poziewnikiem, przytulią, żywokostem,
 ślazem, prawoślazem, babką płesznik, babką szerokolistną lub wąskolistną, omanem, hyzopem, kopytnikiem, malwą, arcydzięglem,
 anyżem, tymiankiem, cząbrem, mydlnicą, lebiodką i fiołkiem wonnym
 lub trójbarwnym.







Pozdrawiam pięknie, życzę dużo uśmiechu, samych wspaniałych chwil:-)