piątek, 28 października 2016

Arbuz zwyczajny


Arbuz zwyczajny, nazywany
także kawonem (Citrullus lanatus (Thunb.) Mansf.) –
 gatunek rośliny z rodziny dyniowatych.
 Pochodzi z Afryki Południowej, gdzie nadal rośnie dziko,
 ale jako gatunek uprawny został rozprzestrzeniony w wielu innych regionach
o ciepłym klimacie i jest uprawiany w wielu krajach świata, miejscami dziczeje.
 Jest uprawiany jako warzywo.
 Obecnie uprawiany jest w wielu krajach, na różnych zamieszkanych kontynentach.
 Największym producentem są Chiny, a następnie Turcja.
 W Europie krajami, w których uprawia się arbuzy są Hiszpania,
 Portugalia, Włochy, Chorwacja, Francja, Grecja, Bułgaria,
 Rumunia, Węgry i Ukraina.
 W Polsce również wyhodowano odmianę odporną na niskie temperatury.
W uprawie znajduje się szereg kultywarów tego gatunku, m.in.:
 'Bingo', 'Crimson Sweet', 'Janosik', 'Sugar Baby', 'Rosario'.

 Roślina jednoroczna.
 Kwiaty są obcopylne. Rośliny są na ogół jednopienne.
 Najpierw pojawiają się kwiaty męskie, a później po tygodniu żeńskie.
 Kwiaty otwierają się na bardzo krótki okres, 
zwykle po wschodzie słońca i pozostają otwarte jeden dzień, potem opadają.


 Łodyga: płożąca się, na przekroju jest okrągła,
 osiąga 2-5 metrów długości, jest szorstko owłosiona i posiada wąsy czepne.
Liście: duże, ciemnozielone, u podstawy sercowate, 
a wyżej położone silnie powcinane trój- lub pięciodzielne,
 osadzone na ogonkach liściowych.
 W węzłach liściowych wyrastają wąsy czepne.
Kwiaty: niewielkie, wyrastają pojedynczo w kątach liści.
 Korona kwiatu zwykle jest żółta lub zielonkawożółta, 
połączona w rurkę, z pięcioma płatkami.
 Na jednej roślinie występuje 10-30 kwiatów żeńskich i 100-400 męskich.
Owoce: jadalna jagoda ze słodkim, ciemnoczerwonym, pomarańczowym,
 żółtym lub białym miąższem (mezokarpem).
 Egzokarp składa się z dwóch warstw, jest mocny i twardy,
 w kolorze ciemnozielonym,
zwykle nakrapiany promieniście w różnych odcieniach zieleni.
 Pod koniec wegetacji roślina zawiązuje nasiona.
 Barwy nasion są również bardzo zmienne – 
od białej lub żółtej poprzez żółtobrązową,
 brązową i czarną do czerwonej, a nawet zielonej.
Korzenie: system korzeniowy jest bardzo rozległy i płytki.
 Sięga w głąb na około 60 cm.


 Arbuz dzięki dużej zawartości wody
 w owocach jest gatunkiem moczopędnym, zalecanym dla chorych na nerki.
 Z badań wynika również,
 że podobnie jak pomidor i czerwony grejpfrut jest źródłem likopenu,
 który ma właściwości wspomagania leczenia chorób nowotworowych.
Owoc zawiera 92% wody, dlatego dobrze gasi pragnienie.
Ma słodkawy, orzeźwiający smak,
 do czego przyczynia się zawartość kwasu jabłkowego i cytrynowego.
 Ma znikomą zawartość witamin:
 0,03 mg% B1, 0,04 mg% B2 i 6 mg% C. Poza tym zawiera:
 ok. 70 mg% potasu, 11 mg% wapnia, 8 mg% chloru, 8 mg% sodu, 7 mg% siarki,
 3 mg% magnezu i fosforu, 02 mg% żelaza i ok. 0,07 mg% miedzi.
 Ma znikomą wartość energetyczną – zaledwie ok. 30 kcal w 100 g.
Polepsza przemianę materii, wpływa korzystnie na układ pokarmowy.



 Arbuz Bingo
Polska odmiana silnie rosnąca, bardzo plenna.
Powierzchnia arbuza jest gładka,
 bardzo rzadko może być lekko segmentowana,
 ma jasnozielony kolor pokryty ciemniejszymi plamkami
 o nieregularnych kształtach i nierównomiernie rozmieszczone.
Ma owalny kształt, tworzy duże owoce od 8 do 12kg.
Pod jasną skórką znajduje się różowy lub różowoczerwony miąższ,
 bardzo soczysty i wyróżniający się słodkim smakiem, 
w którym znajdują się bardzo liczne pestki.
Odmiana tolerancyjna wobec uwiądu.
Preferuje miejsca nasłonecznione, osłonięte od wiatru.
Lubi glebę żyzną z dużą zawartością próchnicy.
Doskonały do bezpośredniego spożycia
 lub jako dodatek do sałatek i deserów lub na soki.




 Roślina światłolubna, ciepłolubna i potrzebująca bardzo dużo wody.
 Podlewanie umiarkowane, niezbyt częste, ale systematyczne
 (z racji głębokiego zasięgu systemu korzeniowego 
arbuz jest odporny na okresowe susze).
 Zbieranie owoców odbywa się zazwyczaj od połowy sierpnia do połowy września
Dobrze rośnie na glebach o pH 5,5-6,0, próchniczych,
 bogatych w składniki pokarmowe i na glebach wcześniej nie zajętych pod uprawę.












Pozdrawiam...spokojnego i miłego weekendu życzę:-).

środa, 26 października 2016

Goście w ogrodzie

Ważki (Odonata)
 są drapieżnymi owadami dwuśrodowiskowymi 
ściśle związanymi ze środowiskiem wodnym – larwy żyją w wodzie,
a osobniki dorosłe (imagines) przebywają w pobliżu
 zbiorników z wodą stojącą lub płynącą.
 Mają bardzo dobrze rozwinięty aparat lotu i zmysł wzroku.
Są jednymi z najlepszych lotników wśród owadów.
 Potrafią latać we wszystkich kierunkach, przekraczając prędkość 10 m/s.
Jako jedne z niewielu zwierząt opanowały lot wiszący.
 Polują na latające owady (m.in. komary, muchy), chwytając je nogami –
 dlatego nogi są zaopatrzone w sztywne szczeciny.

Ważki należą do najstarszych ewolucyjnie współcześnie żyjących owadów.
Wszystkie ważki mają zbliżony typ budowy.
 Są to owady przeważnie średniej lub dużej wielkości.
Głowa dobrze wykształcona i ruchliwa, z bardzo dużymi,
 złożonymi oczami oraz trzema przyoczkami.
 Czułki mają bardzo krótkie, 3–7 członowe, szczecinkowate.
 Aparat gębowy typu gryzącego charakteryzuje się mocną konstrukcją.
 Tułów silnie rozwinięty, związane jest to m.in.
 z rozrośniętymi mięśniami poruszającymi dwoma parami niezależnych,
 przezroczystych (błoniastych) skrzydeł.
 Nogi kroczne, długie i smukłe.
 Posiadają dwie pary podobnych do siebie i bogato żyłkowanych skrzydeł,
 których nie są w stanie składać, jak inne owady,
 na grzbietowej części ciała pozostawiając je rozpostarte prostopadle 
do osi ciała lub uniesione do góry.
 Odwłok. ważek, zbudowany z 10 segmentów, jest długi i cienki.

Rząd Odonata reprezentowany jest w Polsce
 przez przedstawicieli 9 rodzin,
 w tym 5 zaliczanych do ważek różnoskrzydłych (Anisoptera),
 a 4 do równoskrzydłych (Zygoptera).

 Sympetrum – rodzaj ważek z rodziny ważkowatych (Libellulidae).
Obejmuje około 50 gatunków żyjących głównie 
w strefie umiarkowanej półkuli północnej.
Żaden z nich nie pochodzi z Australii.
 W Polsce odnotowano 9 gatunków określanych zwyczajową nazwą szablak:

  •   szablak szkocki (Sympetrum danae)
  •     szablak przypłaszczony (Sympetrum depressiusculum)
  •     szablak żółty (Sympetrum flaveolum)
  •     szablak krwisty (Sympetrum sanguineum)
  •     szablak podobny (Sympetrum striolatum)
  •     szablak przepasany (Sympetrum pedemontanum)
  •     szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum)
  •     szablak wędrowny (Sympetrum fonscolombii)
  •     szablak południowy (Sympetrum meridionale)
 Pojawiają się zwykle latem i jesienią nad łąkami. 

 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) – 
gatunek owada z rzędu ważek należący do podrzędu ważek różnoskrzydłych.
 Występuje w Europie. W Polsce jest gatunkiem pospolitym.
Zasiedla wody stojące różnego typu, spotykany też nad wodami wolno płynącymi.

Rozpiętość skrzydeł do 60 mm. Długość ciała do 40 mm.
Dorosłe samce mają brązowy tułów, u młodych występuje jasna plamka.
 
 



 Krzyżak ogrodowy (Araneus diadematus) – 
gatunek pająka z rodziny krzyżakowatych (Araneidae).
 Nazwa pochodzi od charakterystycznego białego krzyża na odwłoku.
Występowanie: Europa (w Polsce na terenie całego kraju) i Ameryka Północna.

Pająk ten zamieszkuje wszystkie typy lasów, łąki, ogrody i parki, 
także gospodarstwa wiejskie, a nawet budynki w miastach.
 Na zdobycz czai się, siedząc w pobliskiej kryjówce lub w środku sieci.
 Swoje ofiary poraża jadowitym ukłuciem i wysysa ich zawartość 
(jad rozpuszcza wnętrzności).
 Podczas okresu rozmnażania samiec, mniejszy od samicy,
 wyczuwając po drganiach sieci jej godowy nastrój,
 zbliża się ostrożnie do swojej partnerki i po kopulacji szybko ucieka,
 żeby ratować się przed pożarciem.
 Samica składa na jesień (w Europie Środkowej we wrześniu lub październiku)
 około 100 jaj koloru jasnożółtego i otacza je złocistym oprzędem.
 Po złożeniu jaj z reguły ginie od mrozu na początku zimy.
 Na wiosnę – na ogół w maju – wykluwają się młode pająki.
 Jesienią osiągają wielkość ok. 4 mm i zimują wśród zeschłych liści,
 pod korą drzew itp.
 Dojrzałość osiągają w sierpniu następnego roku.

Ubarwienie od żółto-brązowego do ciemnobrunatnego. 
Samica ma 10–18 mm długości, a samiec 6–7 mm.
 Rekordowo wielkie samice mogą przekraczać 20 mm,
 a rekordowo wielkie samce osiągać 8 mm.
 Krzyżaki budują koliste sieci o regularnym, promienistym układzie nici.
 Ich średnica wynosi do 45 cm.




Krzyżak ogrodowy jest niegroźny dla człowieka.
 W przypadku ukąszenia w skrajnych przypadkach może na ciele wystąpić niewielka opuchlizna i lokalna martwica tkanek w postaci dwóch małych punktów.












Życzę miłego i udanego dnia...pozdrawiam:)



niedziela, 23 października 2016

Biedronka siedmiokropka


Biedronka siedmiokropka (Coccinella septempunctata) –
 gatunek chrząszcza z rodziny biedronkowatych.
 Powszechnie występująca w Europie.
Jedna z 76 występujących w Polsce biedronkowatych, 
potocznie nazywana bożą krówką.

Biedronka najczęściej zamieszkuje pola, łąki, miejskie parki, sady oraz ogrody.
 Zimują dorosłe osobniki – w kryjówkach na korze drzew i w ściółce, 
wśród opadniętych liści.
 Chrząszcz ten przebywa wszędzie tam, 
gdzie w dużych ilościach występują mszyce.

  Głowa czarna z jasnymi plamkami przy oczach.
 Na czarnym przedpleczu jasne plamki w kątach przednio-bocznych,
 po stronie spodniej małe, trójkątne i sięgające ⅓ długości części grzbietowej plamki.
 Błyszczące, czerwone pokrywy mają łącznie 7 czarnych kropek:
trzy na każdej z nich i jedną wspólną, zlokalizowaną pod tarczką.
Ponadto po bokach tarczki występują na pokrywach dwie białe plamki.
 Wyjątkowo czarne kropki mogą być połączone wąskimi przepaskami lub zanikać.
 Najdalej z tyłu położona plamka leży przy brzegu bocznym pokrywy.
Ciało długości od 6 do 8 mm.

 Dymorfizm płciowy słabo zaznaczony.
Samice są przeciętnie większe i cięższe od samców.
 Samce mają tylny brzeg siódmego sternitu odwłoka wyraźnie wykrojony,
 co umożliwia im wygięcie odwłoka w przód w czasie kopulacji.
 U samic tylny brzeg tego sternitu jest prosty.


Biedronka ta
odżywia się mszycami i czerwcami.
 Drapieżne są larwy i imago.
 Dorosła biedronka zjada kilkadziesiąt mszyc dziennie,
a larwa zjada do ponad 600 mszyc w ciągu swojego rozwoju.
Składa żółte, owalne jajeczka w liczbie ok. 40 sztuk na różnych częściach roślin zaatakowanych przez mszyce.
W jajach oraz hemolimfie larw i dorosłych znajdą trujące alakaloidy
jak kokcinellina,
które skutecznie odstraszają broniące kolonii mszyc mrówki.











Pozdrawiam serdecznie... miłej niedzieli i nowego tygodnia:-).


wtorek, 18 października 2016

Pasikonik śpiewający


Pasikonikowate (Tettigoniidae) – 
rodzina owadów prostoskrzydłych, długoczułkowych (Ensifera).
Wiele gatunków pasikonikowatych to owady głównie drapieżne,
 choć zjadają też pokarm roślinny.
Osiągają długość do ok. 10 cm.
 Ubarwienie zwykle zielonkawe.
 Długie pokładełko.
 Aparaty strydulacyjne pasikoników znajdują się na sztywnych,
pergaminowatych skrzydłach pierwszej pary.
 Jest to cecha odróżniająca pasikonikowate od szarańczowatych
 (oprócz długości czułków, które u pasikoników są dłuższe),
 u których aparat strydulacyjny znajduje się na tylnych nogach.
 Aparat słuchowy pasikoników umieszczony jest w piszczeli odnóży przednich.


 Tettigonia –
 rodzaj owadów prostoskrzydłych z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae).
 Obejmuje owady dość duże, o masywnym ciele, barwie zielonej lub brązowawej,
 z długimi skocznymi tylnymi odnóżami.
 Przechodzą przeobrażenie niezupełne.


W Polsce występują 3 gatunki z tego rodzaju:

  • Tettigonia viridissima – pasikonik zielony
  • Tettigonia caudata – pasikonik długopokładełkowy
  • Tettigonia cantans – pasikonik śpiewający

Pasikonik śpiewający (Tettigonia cantans) –
 gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae).
 Występuje w Europie i Azji.
 W Polsce spotykany jest na obszarze całego kraju, na wilgotnych,
 trawiastych terenach, w tym na torfowiskach.
 Pospolitszy w górach
 (z wyjątkiem Tatr, skąd nie został wykazany) i na północy kraju.


Pospolity gatunek,
 który można spotkać wśród krzewów i wyższych zarośli lub drzew.
 Stosunkowo często można go spotkać w miastach.
Charakterystyczną cechą wyróżniająca go od innych pasikonikowatych są
 stosunkowo krótkie skrzydła tylko nieznacznie zakrywające koniec odwłoka.
 Samce dają bardzo donośne koncerty o dźwiękach przyjemnych dla ludzkiego ucha.
 Ich śpiew jest bardzo szybki, przedzielony częstymi przerwami.



 Pokarm stanowią mniejsze owady i pajęczaki, niekiedy występuje kanibalizm,
 zwłaszcza wśród samców.











 Pozdrawiam...miłego i spokojnego dnia życzę-:).