Śnieżyczka przebiśnieg

Śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis) –

 gatunek rośliny należący do rodziny amarylkowatych,

 typowy dla rodzaju Galanthus.
 W naturze znany z lasów południowej i środkowej Europy, jednak szeroko rozpowszechniony poza zwartym zasięgiem jako roślina ozdobna.
 Gatunek popularny w uprawie i rozpoznawalny jako symbol przedwiośnia.
 Także roślina miododajna i lecznicza. W Polsce podlega ochronie gatunkowej.

Gatunek występuje w stanie dzikim w południowej i środkowej Europie,

 od północno-wschodniej części Hiszpanii poprzez Włochy,
 Grecję po Kaukaz i Azję Mniejszą na wschodzie.
 Północna granica naturalnego zasięgu biegnie przez Francję,

 Niemcy, Polskę i Ukrainę.
W Polsce występuje głównie na południu, w górach,

 na wyżynach i na Dolnym Śląsku.
 Mniej liczne stanowiska posiada w Wielkopolsce i na Polesiu.
 Dalej na północ spotykany jest tylko jako zdziczały z miejsc uprawy.
 Brak jest przebiśniegów na stanowiskach naturalnych 

w północno-wschodniej Polsce i na znacznej części Polski centralnej.

Występuje na wilgotnych i bardzo wilgotnych glebach brunatnych właściwych,

 rzadziej na czarnych ziemiach i madach.
 Najlepiej w miejscach z dużą zawartością próchnicy, o odczynie obojętnym.
 Najchętniej rośnie w cieniu lub półcieniu w wilgotnych lasach łęgowych

 oraz w grądach i buczynach.
 W polskich górach rośnie po piętro górnego regla, w Karpatach zwykle w buczynie.

 Przebiśniegi są jednymi z najwcześniej zakwitających roślin,

 a ich kwiaty często wyrastają spod śniegu.
 Kwitną od lutego do kwietnia. 

Są wskaźnikowe dla fenologicznej pory roku – przedwiośnia.
Termin kwitnienia jest zróżnicowany w różnych populacjach

 w zależności od warunków klimatycznych,
 czego wyrazem jest inny termin zakwitania roślin występujących na różnych wysokościach nad poziomem morza.
 O ile rośliny rosnące na wysokości poniżej 300 m n.p.m.

 zakwitły w roku prowadzenia obserwacji 10 lutego,
 o tyle rosnące powyżej 800 m n.p.m. zakwitały po 16 marca.
Ze względu na kwitnienie w warunkach 

słabego nasłonecznienia i niskiej temperatury,
 kwiaty wykazują ruchy termo- i fotonastyczne.
 Płatki reagują na zmianę temperatury, stulając się na noc,

 w dni pochmurne i podczas niskich temperatur,
 chroniąc słupek i pręciki.

 Mechanizm tych ruchów polega na szybszym wzroście

 listków okwiatu po wewnętrznej stronie,
 co skutkuje ich rozchyleniem się.
Przy niekorzystnych warunkach termicznych i świetlnych szybciej

 rośnie zewnętrzna część listków i kwiat się stula.

Bylina o wysokości od 15 do 30 cm. Liście odziomkowe zwykle dwa,
 rzadko trzy lub cztery (liście liczniej rozwijają się po przekwitnieniu),
 sinozielone, mięsiste, równowąskie,

 szerokości 4–10 mm i długości początkowo do 9 cm, krótsze od łodygi,
 później po przekwitnieniu dorastają do 24 cm długości.
  U nasady objęte są liściem pochwiastym o długości do 6 cm, błoniastym,
 który pełni funkcję ochronną dla młodych liści asymilacyjnych

 otulając je od zewnątrz.

 Kwiat pojedynczy, pachnący,

 zwisający na szypułce o długości ok. 3 cm wyrastającej ze szczytu łodygi.
 W pąku okryty dwoma zrośniętymi podsadkami, nieznacznie dłuższymi od szypułki 

(pełnią one funkcję ochronną przed niskimi temperaturami).
 Podsadki te zrastają się tworząc pochwiasty liść podkwiatowy z dwoma zgrubiałymi, zielonymi krawędziami, pomiędzy nimi i na ich krawędziach błoniasty.
 Okwiat dzwonkowaty, o sześciu listkach w dwóch okółkach:
 trzy zewnętrzne długie do 25 mm (u odmian bywają dłuższe)

 i szerokie do 8 mm, odstające,
eliptyczne, śnieżnobiałe, na szczycie zaokrąglone i kapturkowate.

Listki wewnętrzne krótsze, do 11 mm długości, na szczycie sercowato wycięte,
 z zieloną plamką w kształcie greckiej litery Λ przy wycięciu oraz biało zaznaczonymi miejscami przebiegu wiązek przewodzących,
 między którymi umiejscowione są kanalikowate miodniki.
Owocem jest mięsista, żółtozielona torebka trójkomorowa, pękająca wzdłuż komór.
Torebka z nasionami dojrzewa i otwiera się w czerwcu.

Wcześniej unosząca ją łodyga wiotczeje i kładzie się na ziemi.
 Na początku września z podziemnej cebuli rozwija się nowy pęd, 

który kształtuje się do czasu nadejścia zimy.
 Dzięki temu po przeczekaniu zimy pod powierzchnią gruntu,

 roślina może tak szybko zakwitnąć.
 Nasiona rozsiane w danym roku kiełkują jesienią.
 Powstałe z nasion rośliny zakwitają po raz pierwszy zwykle po 6 latach rozwoju.
 Cebule potomne zakwitają już w następnym roku po powstaniu.

Kwiaty pachnące miodem zapylane są przez owady,

 przede wszystkim pszczoły, choć możliwe jest też samozapylenie.

Odmiana ogrodowa np.to

Przebiśnieg pełny - 'Flore Pleno' –

 kwiaty pełne o długości 1–2 cm, z zewnętrznymi listkami okwiatu białymi

 i licznymi wewnętrznymi,
 o nierównej długości i barwie zielono-białej.
W tak przekształconych kwiatach nie powstają nasiona

 (dodatkowe listki okwiatu to przekształcone pręciki) i rośliny
 rozmnażane są wyłącznie za pomocą cebulek przybyszowych.

Przebiśniegi uprawiane są jako rośliny ozdobne np. w ogrodach,

 parkach pod okapem drzew i zarośli.
Najlepiej rośnie w żyznej, lekkiej, próchnicznej,

 wapiennej i umiarkowanie wilgotnej glebie. 

Preferuje miejsca zacienione lub półcieniste.
Najczęściej rośliny rozmnaża się poprzez rozsadzenie cebulek przybyszowych

 (podział kęp).

 Cebulki wydobywa się z ziemi i sadzi od czerwca do września.
Później posadzone cebule nie wykształcają odpowiedniego systemu korzeniowego

 przed nadejściem zimy i gniją.
Z cebulami należy obchodzić się ostrożnie,

 ponieważ łuska okrywająca łatwo odpada.
 Ponieważ wykopane cebule szybko zasychają, 

należy je sadzić niezwłocznie po wykopaniu (zwłaszcza niewielkie cebule potomne).
 Cebule niełatwo się przyjmują.

 Lepsze efekty osiąga się rozsadzając rośliny już przekwitłe, 

jednak z zielonymi jeszcze liśćmi.

Miłych chwil w nowym tygodniu, pozdrawiam:))).