Jeżyna

Jeżyna popielica (Rubus caesius)

- gatunek rośliny z rodziny różowatych.
 Występuje w strefie klimatu umiarkowanego w Euroazji.
 W Polsce Jeżyna występuje dziko w lasach:

 lasy aluwialne, zwłaszcza łęgi wierzbowe,
 wierzbowo-topolowe i w zbiorowiskach dla nich zastępczych,
 zarośla i przydroża, zwłaszcza w miejscach bogatych w związki azotu,

 na siedliskach świeżych.
 Kwitnie od maja do września.
 Pospolita, znana jest ze swoich czarnych i smacznych owoców.

 

 Jeżyna jest krzewem osiągającym wysokość do 150 cm.
Łodyga:Pędy płonne (roczne), obłe, proste, cienkie, woskowato oszronione,

 o prostych kolcach, pokryte gruczołkami na trzoneczkach, zielne (sinawe).
 Dwuletnie, częściowo zdrewniałe u podstawy, rozgałęziają się, kwitną i owocują.
Liście:3- listkowe o listkach eliptycznych, niekiedy klapowanych,

 brzegiem piłkowanych, czasami wrębnych lub klapowanych.
 Przylistki wąskolancetowate.
Kwiaty:Białe, tworzące baldachogrona lub grona. Kielich kutnerowato omszony

, o wygiętych działkach, płatki korony podługowate, na szczycie wycięte.
 Na owocu działki są wyciągnięte do góry.
Owoce:Pestkowiec (jagoda pozorna), zrośnięte owocki tworzą nibyowoc, 

nazywany jeżyną.
 W przeciwieństwie do maliny pełny, 

gdyż odpada z częścią rozrośniętego dna kwiatowego.
 Podobnie jak pędy owoc jest niebieskawo oszroniony 

(stąd nazwa gatunkowa – popielica od popielatego koloru owoców), kwaśny.
Roślina lecznicza: Liście medycyna ludowa wykorzystuje jako środek

 ściągający i przeciwbiegunkowy.
 Liście zawierają garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne i witaminę C.
 Suszone owoce wykorzystuje się podobnie jak owoce maliny

 w stanach podgorączkowych.
Tworzy mieszańce z maliną właściwą  oraz z licznymi innymi gatunkami.

 

 

 ***

 

 Jeżyna bezkolcowa (Rubus fruticosusjest) -
 jest krzyżówką różnych dzikich gatunków jeżyn.
Jest wieloletnim krzewem, rozrastającym się, 

osiągającym wysokość do 2,5 m.,charakterystyczną cechą są nagie,
 zwykle brązowe pędy, całkowicie pozbawione kolców.
 Łodygi w zależności od odmiany mogą mieć różną długość

 i dorastać do 2 lub nawet 5m.,wymagają podpór.
Na całej długości pędów wyrastają zielone, klapowane, dłoniasto złożone liście,
 których blaszka posiada bardzo wyraźne unerwienie i piłkowane brzegi.
 Kwitnie i owocuje na pędach dwuletnich.

 Kwiaty są białe lub różowe, pojawiają się w pierwszej połowie maja.
 Bylina jest miododajna i zwabia dużo pszczół.
 Owoce zaczynają dojrzewać w drugiej połowie lipca,

 ale uzyskuje pełną dojrzałość pod koniec sierpnia lub we wrześniu.
 Owoce jeżyny są czarne, smaczne i soczyste, mają słodko-kwaskowaty smak.
 Można je spożywać na surowo bądź wykorzystać do przetworów.

 

 

 Jeżyna najlepiej rośnie i owocuje w miejscach słonecznych i osłoniętych od wiatru.
Wymaga gleby, żyznej, próchniczej,wilgotnej (nie podmokłej),

 lekko kwaśnej i bogatej w składniki odżywcze.
 Krzew nie lubi przesuszania, gdyż jego system korzeniowy jest dość płytki,w czasie lata powinno się regularnie podlewać.
  Aby zapobiec wysychaniu wierzchnich warstw podłoża, warto jeżyny ściółkować.
Po zbiorach całą dwuletnią łodygę całkowicie usuwamy

 (najlepiej jesienią lub ewentualnie wczesną wiosną).
Zbyt wyrośnięte pędy podcinamy do 160-180 cm długości

 – to bardzo ważny zabieg pielęgnacyjny w uprawie jeżyny.
Podobnie jak maliny, jeżyny bezkolcowe są narażone

 na atak ze strony chorób i szkodników.
 Najczęściej zagrażają im kwieciaki malinowiec, 

przędziorki i szpeciel jeżynowiec
 oraz choroby grzybowe (np. szara pleśń).

 

 

 Jeżyna 'Gazda' - Rubus fruticosus 'Gazda' -
Odmiana Polska, 

pochodzi ze swobodnego zapylenia jeżyny wyselekcjonowanej z naturalnego środowiska,
 będącej w kolekcji rodzaju Rubus ISK w Skierniewicach. Roślina rośnie silnie.
 Owoce średniej wielkości lub małe, zbliżone do kulistych, czarne, błyszczące.
Największą zaletą 'Gazdy' jest jej dostosowanie do polskich warunków klimatycznych,
 bez kłopotu znosi zimy we wszystkich regionach kraju.

Maliny lubią wapnowanie a jeżyny zakwaszanie.

Jeżyny - których dojrzałe czarne owoce zawierają sporą ilość cukru, 

kwasów organicznych,
ale również prowitaminę A, witaminę C, oraz witaminy z grupy B,
ponadto związki mineralne potasu, wapnia i magnezu.
Jeżyny ze wszystkich owoców zawierają najwięcej witaminy E.
Spożywanie jeżyn pozytywnie wpływa na pracę przewodu pokarmowego,

 jak również działa uspokajająco.
Owoce i liście jeżyn zawierają składniki powodujące szybki wzrost hemoglobiny we krwi
i neutralizujące zatrucia szkodliwymi substancjami pochodzącymi z opadów przemysłowych, zwłaszcza fluoru i siarki.
Zielone niedojrzałe owoce jeżyny po wysuszeniu i sproszkowaniu
są bardzo dobrym środkiem przeciwbiegunkowym.
(tekst autorstwa: Marii Wielgus-Michalik i Ignacego Wielgusa)

Życzę miłego dnia... Pozdrawiam:-):-).