Porzeczka czarna

Porzeczka czarna (Ribes nigrum ) –
 gatunek rośliny należący do rodziny agrestowatych (Grossulariaceae).
 Pochodzi z obszarów Europy i Azji o umiarkowanym klimacie.
 W Polsce występuje w stanie dzikim na całym niżu i w pasie wyżyn.
 Szczególnie spotyka się na glebach wilgotnych i cienistych lasach, 
zwłaszcza olszynowych i nad rzekami.
Być może dzięki temu roślina zawdzięcza swą polską nazwę.
  W Polsce objęta częściową ochroną gatunkową na stanowiskach naturalnych,
występuje we wszystkich parkach narodowych na niżu,
 również w licznych rezerwatach przyrody.

Roślina lecznicza: surowcem są liście i owoce.
 Mają właściwości przeciwzapalne, moczopędne i napotne.
 Leczy się nimi schorzenia dróg moczowych i pęcherza,
 nieżyty żołądka i jelit, często z innymi ziołami.
 Owoce zawierają duże ilości witamin, szczególnie C i PP,
 w przetworach korzystnie wpływają na procesy przemiany materii i
 zwiększają odporność organizmu.

Porzeczka czarna jest krzewem wieloletnim,
 wyrastającym od 1-2 metrów wysokości.
 Stare pędy brunatne lub czarne, zaś młode przyrosty jaśniejsze.
Liście duże, ogonkowe, trój - i pięcioklapowe, w nasadzie sercowato wycięte.
 Spodem jaśniejsze, mocno żyłkowane i pokryte żółtymi gruczołkami
 o charakterystycznej woni i owłosione.
 Kwiaty niepozorne, różowe lub żółte jak dzwoneczki i zebrane w zwisające grona.
 Owoce czarne, kuliste jak jagody.
Liście i owoce o specyficznym i mocnym zapachu.
 Cała roślina obsypana jest gruczołkami pełnymi olejków eterycznych
 (fenol, sabinen i inne).

Uprawa porzeczki rozpowszechniona jest głównie w Europie.
W Polsce zajmuje ważne miejsce w uprawie roślin jagodowych.
Porzeczki bywają sadzone również w ogródkach przydomowych.
 Porzeczka aby dobrze owocowała musi być stale odnawiana
 (należy usuwać starsze, często wyschnięte i zakażone chorobami pędy).

Porzeczka czarna ‘Ojebyn’-
 wczesna odmiana często uprawiana w ogrodach przydomowych.
 Z uwagi na dużą odporność na mróz i wiosenne przymrozki
 oraz regularne i średnio obfite owocowanie.
Krzewy są bardzo odporne na amerykańskiego mączniaka agrestu,
 ale wrażliwe na opadzinę liści i rdzę wejmutkowo-porzeczkową.
 Wymagają słonecznego stanowiska.
 Gleba powinna być żyzna, średnio wilgotna o obojętnym pH.
W latach wilgotnych owoce atakuje szara pleśń.

Krzew - rośnie średnio silnie, jego pokrój kulisty, 
lekko wzniesiony, u starych krzewów rozłożysty.
Liście duże ciemnozielone, skórzaste z szerokimi klapami, w zarysie okrągłe.
 Wytwarza liczne, grube pędy, średnio sztywne,
 które uginają się pod ciężarem dużych owoców.
Owoce - średniej wielkości, wyrównane, jędrne, skórka gruba,
 dojrzewają równomiernie w gronach i długo utrzymują się na krzewie.
 Grona są krótkie i średniej długości.
 Dojrzewają na początku lipca.

Owoce porzeczki czarnej  - ‘Ojebyn’ 
mają grubą skórkę i zielonkawy miąższ z lekkim różowym odcieniem.
 Słodko-winne owoce mają łagodny smak. 
Owoce nie nadają się do produkcji koncentratu i soków.
 Najlepiej spożywać je tuż po zebraniu.

 Jagody czarnej porzeczki -
 najwspanialsze źródło niemal wszystkich niezbędnych
 do dobrego funkcjonowania organizmu witamin,

 a przede wszystkim jedno z najbogatszych źródeł witaminy C.

Witaminie C towarzyszy w czarnej porzeczce witamina P (rutyna), 

 której również jest wyjątkowo dużo. Towarzystwo witaminy P jest tak ważne, 

gdyż ułatwia ona przyswajanie witaminy C.

Witamina C-występuje w jagodach czarnej porzeczki w trwałych wiązaniach,

 dlatego zachowuje się także w przetworach.

Czarna porzeczka to również źródło witamin z grupy B, prowitaminy A,

 biotyny i kwasu foliowego oraz wielu soli mineralnych, w tym szczególnie potasu,
 żelaza, wapnia, magnezu oraz rzadkich mikroelementów,

 takich jak mangan, bor i jod. 

A ponadto jagody czarnej porzeczki to cenne kwasy organiczne, pektyny,
 olejki eteryczne, garbniki oraz przeciwnowotworowy karotenoid luteina.

Galaretka z czarnej porzeczki na zimno

Jagody przede wszystkim należy starannie przebrać,

zawsze myć  w bieżącej zimnej wodzie;

najlepiej wyłożyć na sitko i podstawić pod kran,

wówczas bowiem nie wchłoną dużej ilości wody.

Opłukane należy odsączyć na sitku lub papierowym ręczniku.

Czynności te wykonujemy tuż przed sporządzeniem przetworów,

bowiem przetrzymywanie owoców przez dłuższy czas jest niewskazane.

Przygotowanie słoików.

Słoiki należy umyć w bardzo gorącej wodzie;

dokładnie wypłukać,szczególnie jeśli używaliśmy detergentów.

Następnie wytrzeć świeżo wypraną ściereczką

i ogrzać w piekarniku nastawionym na najniższą temperaturę.

Ustawić je na blaszce do pieczenia przykrytej pergaminem.

Proporcje na galaretkę

np:

szklanka soku z porzeczki + szklanka cukru

Do soku wsypujemy cukier i mieszamy do całkowitego rozpuszczenia.

 Szybko wlewamy do gorących słoików i szczelnie zamykamy.

 UWAGA! nie gotujemy!

Domowe produkty są smaczniejsze i bardziej aromatyczne od wytwarzanych metodą przemysłową, oczywiście pod warunkiem,
 że zostaną prawidłowo przygotowane.

Domowe dżemy, konfitury,
 galaretki są tańsze od kupowanych w sklepie, 
nie mówiąc o tym,
 że znacznie przewyższają je smakiem i są przyrządzone tak,
 jak lubimy.

Zapas nie musi być duży, najważniejsze, żeby był z naszych ulubionych owoców.

Pozdrawiam serdecznie wszystkich ;-)